Việc Tổng thống Nga Putin quyết định phóng thích nữ phi công Ukraine Nadezda Savchenko đang gây ra những nhận định trái chiều trong giới truyền thông.
Nhiều nghi vấn đặt ra là ngoài việc đổi lấy tự do cho 2 công dân Nga, giữa Nga với Ukraine và phương Tây có thể còn đạt được thỏa thuận nào đó về vấn đề Ukraine.Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ Newsru.
Theo các nhận định được đưa ra, việc phóng thích Nadezda Savchenko để đổi lấy tự do cho 2 công dân Nga là Evgheni Erofeev và Aleksandr Aleksandrov không phải là thỏa thuận duy nhất lần này giữa Nga với Ukraine và phương Tây.
Theo giới phân tích Nga, đằng sau thỏa thuận này có thể là một ràng buộc về việc Ukraine sẽ phải thay đổi quan điểm đối với giải quyết tình hình hiện nay ở Donbass hoặc phương Tây sẽ phải thay đổi quan hệ thù địch với Nga như hiện nay.
Về mặt hình thức, Moscow coi việc phóng thích Savchenko hoàn toàn không phải là do áp lực từ phương Tây mà là do đề nghị của chính gia đình các nhà báo bị Nadezda ném bom sát hại.
Tuy nhiên, ngay sau khi Savchenko về đến Ukraine, một số chính trị gia phương Tây lên tiếng khẳng định rằng việc trả tự do cho nữ phi công này là một phần trong tiến trình thực hiện Thỏa thuận Minsk và giải quyết tình hình ở Donbass bằng các giải pháp chính trị.
Về phần mình, sau khi phóng thích Nadezda Savchenko, Tổng thống Nga Putin lên tiếng kêu gọi phương Tây “đưa ra kết luận về các giải pháp cho giải quyết tình hình Ukraine và tăng cường hợp tác với Nga”.
Tuy nhiên, giới lãnh đạo EU vẫn kiên quyết cho rằng việc dỡ bỏ các lệnh cấm vận chống Nga chỉ được thực hiện khi Thỏa thuận Minsk được tuân thủ nghiêm túc.
Sau khi Nadezda Savchenko được trả tự do, luật sư của nữ phi công này là Ylia Novikov đã tiết lộ với tờ “Thương gia” của Nga rằng quyết định trao đổi tù binh giữa Nga và Ukraine đã được thống nhất từ một tháng trước đó (ngay khi hai công dân Nga bị phía Ukraine kết tội.
Tổng thống Ukraine Poroshenko còn tuyên bố rằng ông cùng với Tổng thống Putin đã “thống nhất được lộ trình trả tự do cho Nadezda Savchenko”.
Trong khi đó, phía Nga cho rằng quyết định trả tự do cho Nadezda Savchenko xuất phát từ chính mong muốn từ các người thân của các phi công đã bị Nadezda Savchenko giết hại chứ không phải do áp lực từ phương Tây.
Các chuyên gia phân tích chính trị Ukraine còn so sánh việc Tổng thống Putin trả tự do cho Nadezda Savchenko với việc ông Putin trả tự do cho nhà tài phiệt dầu mỏ Khodorkovsky.
Nhà tài phiệt này cũng được Tổng thống Putin trả tự do sau các cuộc đàm phán kéo dài giữa Nga và Đức. Tuy nhiên, về mặt chính thức, Khodorkovsky cũng tuyên bố rằng mình được trả tự do là do đã viết đơn đề nghị lên ông Putin.
Còn theo chuyên gia phân tích chính trị Nga Stanislav Belkovsky, việc trả tự do cho Nadezda Savchenko không đơn giản chỉ là trao đổi tù binh giữa hai nước.
“Đã có thêm một “món quà” nào đó sau cuộc điện đàm vào lúc nửa đêm giữa lãnh đạo “Bộ tứ Normady” cho dù chúng ta không thể biết họ đã thỏa thuận những gì.
“Món quà” này có thể là việc Nga sẽ gia tăng sự kiểm soát đối với Lugansk và Donetsk theo hướng có lợi cho Nga, hoặc là phương Tây sẽ dỡ bỏ các lệnh cấm vận với Nga trong tháng 6 tới”- Stanislav Belkovsky bình luận với tờ “Thương gia” của Nga.
Stanislav Belkovsky cũng nhấn mạnh rằng Tổng thống Putin đã coi thủ lĩnh của phong trào xã hội “Sự lựa chọn của Ukraine” Viktor Medvedchuk như là “vị cứu tinh cho Nadezda Savchenko”.
Do đó, sau khi Nadezda Savchenko được trả tự do, Viktor Medvedchuk có thể sẽ được gia nhập vào đời sống chính trị của Ukraine. Đây có thể chính là điều kiện để Nga trả tự do cho Nadezda Savchenko.
Trước đó ngày 25/5, Nga đã đồng ý trao trả cho phía Ukraine nữ phi công Nadezda Savchenko để đổi lấy 2 công dân Nga. Bước đi này nằm trong chuông trình trao đổi tù nhân giữa hai quốc gia Nga – Ukraine.