SOHA NEWS
Vài ngày qua, vụ việc một kênh Youtube của Việt Nam bị nghi vấn "đạo nhái" kênh của Lý Tử Thất đang khiến cộng đồng mạng sôi sục. Cụ thể, trên MXH Weibo của Trung Quốc đã xuất hiện một clip chỉ những điểm tương đồng giữa các vlog của kênh Bếp Trên Đỉnh Đồi và Lý Tử Thất.
Về vụ việc này, cư dân mạng Việt Nam có nhiều luồng ý kiến trái chiều. Nhưng chưa bàn về tính đúng sai của nghi vấn, nhiều người đã sớm nhận ra không phải chỉ riêng kênh Bếp Trên Đỉnh Đồi của Việt Nam mới có cách quay clip na ná Lý Tử Thất mà ngay tại Trung Quốc cũng có đông đảo các vlogger sản xuất nội dung theo phong cách này.
Để có sự đối chiếu cụ thể hơn, cùng phác hoạ lại phong cách sản xuất video của “bản auth” Lý Tử Thất. Lý Tử Thất được mệnh danh là “Tiên nữ đồng quê” với những video thanh bình, đậm chất núi rừng Tứ Xuyên (Trung Quốc), mang hơi hướng cổ trang. Video của cô đa dạng chất liệu từ bối cảnh, góc quay, thời điểm, trang phục... cho đến nội dung như nấu nướng, đóng đồ dùng, làm vải, may quần áo, trồng trọt… Tất cả tạo nên một thế giới, một phong cách thanh nhã, an yên của riêng Lý Tử Thất, không thể bị trộn lẫn.
Lý Tử Thất cũng hiện là vlogger ẩm thực nổi tiếng nhất của Trung Quốc với hơn 11,1 triệu người và tổng views đạt hơn 1,5 tỷ trên Youtube. Chính vì sự nổi tiếng với phong cách sản xuất video độc nhất, Lý Tử Thất trở thành niềm cảm hứng có hàng loạt vlogger xứ Trung. Tuy có nhiều sự thay đổi, cải tiến từ bối cảnh cho đến góc quay, cách thực hiện các món ăn… nhưng ít nhiều trong các video của những vlogger đi sau, người xem đều nhìn thấy bóng dáng của Lý Tử Thất đâu đây:
Điền Tây Tiểu Ca - 滇西小哥 Dianxi Xiaoge
Khi Lý Tử Thất nổi tiếng toàn thế giới thì cô sĩ quan cảnh sát Dianxi Xiaoge mới trở về quê và bắt đầu sự nghiệp Youtuber của mình từ năm 2016. Thời gian đầu, clip của cô bị chỉ trích vì chất liệu, nội dung quá giống Lý Tử Thất, đặc biệt là trong cách xây dựng nhịp video từ cảnh quay gần tới xa, rồi quay cận cảnh các bước nấu ăn, bố cục quay món ăn... Từ đó cho đến nay, Điền Tây Tiểu Ca đã có nhiều sự thay đổi, cô tìm được con đường riêng khi tập trung truyền tải văn hoá ẩm thực và đời sống của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc tới người xem và nhận được sự công nhận từ fan trong và ngoài Trung Quốc. Hiện nay, cô sở hữu kênh Youtube với 5,45 triệu subscribers cùng 1,2 tỷ lượt xem.
Những góc quay của Điền Tây Tiểu Ca rất đẹp, thanh bình, nhưng ít nhiều lại khiến người xem liên tưởng đến Lý Tử Thất.
Việc tìm được định hướng mới, tập trung vào khắc hoạ văn hoá Vân Nam đã giúp nữ Youtuber thoát khỏi cái bóng Lý Tử Thất.
Nữ Youtuber thường diện những trang phục thôn nữ Vân Nam, làm các món ăn Vân Nam, quây quần ăn uống, sinh hoạt bên gia đình… - đây là những điểm khác biệt mà những ai thường xuyên xem clip sẽ nhận ra.
Hương Dã Nha Đầu - 龙梅梅Longmeimei
Cùng với Lý Thất và Điền Tây Tiểu Ca, Hương Dã Nha Đầu cũng là một vlogger đưa cổ phong mỹ thực Trung Hoa được biết đến nhiều hơn. Cô được dân mạng xứ Trung ưu ái gọi là “Cô em hương quê” với phong cách nấu nướng giản dị, mộc mạc, tuy vậy cũng đã từng bị đặt lên bàn cân so sánh với hai người chị đi trước do cách thực hiện món ăn, cách đánh tiếng (tạo âm thanh), chèn nhạc và chuyển cảnh có nét giống không ít.
Điểm khác biệt lớn nhất của Hương Dã Nha Đầu là phong cách nấu nướng đơn giản tới mức… ai cũng biết của cô, khi không sử dụng bất kỳ dụng cụ hiện đại nào, áp dụng toàn bộ công thức truyền thống với cách làm thô sơ tới mức… lạc hậu.
Đôi lúc cách nấu ăn cổ xưa của cô bị so sánh với Lý Tử Thất.
Nhưng cách ăn mặc và quay video của Hương Dã Nha Đầu lại có sự khác biệt: cô không diện trang phục cổ trang, không quay cự ly xa.
Dã Tiểu Muội - 野小妹wild girl
Hiện Dã Tiểu Muội đang có 193k subscribers trên Youtube, tần suất ra vlog đều đặn mỗi tuần, số view video cũng đạt hàng trăm nghìn, hàng triệu. Ổn định là vậy nhưng Dã Tiểu Muội đã vấp phải không ít chỉ trích khi hoạt động trong khoảng 1 năm nay khi phát triển theo concept “copy” Lý Tử Thất.
Chỉ cần xem qua một vài vlog của cô cũng có thể nhận ra cách xây dựng câu chuyện về món ăn từ khâu trồng trọt, làm vườn, chế biến tự túc A-Z… đều có sự tương đồng với “Tiên nữ đồng quê”.
Các món ăn Dã Tiểu Muội thực hiện đều là món truyền thống phổ biến ở Trung Hoa, không quá nổi bật so với các vlogger khác về tính địa phương hay cách nấu nướng mới lạ.
Đặc biệt các cách quay cận cảnh của Dã Tiểu Muội rất giống với Lý Tử Thất.
Căn nhà, sân vườn và bếp của Dã Tiểu Muội thì hiện đại hơn so với các vlogger khác.
Điểm khác biệt là Dã Tiểu Muội không thường xuyên xuất hiện trong video mà tập trung khung hình ghi lại cảnh thu hoạch, nấu nướng, sinh hoạt làng xã… Tuy nhiên cũng chính vì vậy mà người xem vô tình nhìn thấy nhiều công đoạn xử lý của cô mang dáng dấp của Lý Tử Thất hay Điền Tây Tiểu Ca, thậm chí còn sơ sài, bị rung lắc, lệch góc quay...
Dương Đại Uyển - 杨大碗yangdawan
Bắt đầu quay clip và “lấn sân” sang thị trường Youtube muộn hơn các “đàn chị” (mới chỉ từ năm 2019) nhưng Dương Đại Uyển nhanh chóng “có tiếng tăm” vì… bắt chước Lý Tử Thất. Trên phần bình luận video của nữ Youtuber, đến cả khán giả nước ngoài cũng nhận ra điểm tương đồng giữa các clip của Dương Đại Uyển với Lý Tử Thất, cụ thể là trong cách chọn góc quay, trang phục, âm nhạc và công đoạn nấu ăn.
Các góc quay cận cảnh, chú thích món ăn có hơi hướng "Tiên nữ đồng quê"...
Từ background khi làm vườn, vòi nước rửa thực phẩm đến bó hoa trên bàn khi chế biến thức ăn cũng có dáng dấp của Lý Tử Thất.
Có chăng, điểm khác biệt của Dương Đại Uyển chỉ là màu sắc clip tươi sáng, hiện đại hơn, nhịp quay và chuyển cảnh thì không mượt mà, chỉn chu như Lý Tử Thất. Các món ăn và bối cảnh trong một số video cũng có tính hiện đại, thôn xóm, tách biệt với style “ẩn cư sơn thuỷ” của Tử Thất.
Kết
Nhìn chung, không thể phủ nhận concept sản xuất video dung dị, cổ phong đem đến nhiều giá trị về mặt cảm xúc cho người xem, đồng thời đưa nền ẩm thực - văn hoá cổ xưa của Trung Hoa tiến xa hơn tới thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, sự bùng nổ của các vlogger theo phong cách này đã khiến cho thị trường bị bão hoà, thậm chí trở nên "rối ren" với những channel có các clip "na ná" nhau.
Nói đi cũng phải nói lại, dù Lý Tử Thất là người đi đầu trong việc nhất quán concept, thành công trong cách khai thác vẻ đẹp ẩm thực phong lưu Trung Hoa, nhưng vô hình chung "Tiên nữ đồng quê" đã làm nên cái bóng quá lớn, bao phủ những vlogger đi sau ngay chính tại quê nhà của mình.
Xét đến mặt tích cực, Lý Tử Thất là nguồn cảm hứng thanh tao, trong ngần cho không chỉ người xem mà ngay cả các nhà sản xuất video khác. Ấy vậy, mỗi cá nhân khi đã lựa chọn đi theo con đường làm nhà sáng tạo nội dung thì ắt phải có sự sáng tạo, cá tính riêng. Trong một nền văn hoá đa dạng, đặc sắc như Trung Hoa, điều đó hoàn toàn khả thi, thay vì những sản phẩm "na ná" như hiện nay.
Hơn hết, khán giả cũng cần có sự khách quan khi xem video của các vlogger theo hướng ẩm thực ở Trung Quốc cũng như nước ngoài. Xét tới các chất liệu trong các clip của Lý Tử Thất, chúng đều xuất phát từ cái nôi văn hoá, phong tục, ẩm thực nói chung của đất nước tỷ dân. Lý Tử Thất chỉ là người bắt đầu đưa concept này trở nên nổi tiếng rộng rãi, không đồng nghĩa với việc cô là người độc tôn trên con đường ẩm thực phong lưu.
Ắt sẽ có những người đi sau, không tránh khỏi những nét tương đồng ít nhiều, nhưng mỗi người đều có những thế mạnh, những ý tưởng riêng. Người xem cũng cần sự công tâm và hơn hết là một trái tim cởi mở.
Suy cho cùng, những gì các Youtuber ẩm phong lưu nói chung đem lại là cái "cảm giác" - cảm giác bình yên về một nhịp sống tách rời với xô bồ đô thị, cảm giác dung dị, tự do tự tại giữa núi rừng.