Mới đây, danh sách 77 nghệ sĩ được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân lần thứ 10 đã được công bố. Nhiều khán giả khá bất ngờ và vui mừng khi nghệ sĩ ưu tú Hữu Quốc là nghệ sĩ thứ 22 có tên trong danh sách. Theo đó, Hữu Quốc được phong danh hiệu với tư cách diễn viên, hoạt động tại Nhà hát Kịch sân khấu Nhỏ, Thành phố Hồ Chí Minh.
Chạnh lòng vì không được diễn kép chính
Nghệ sĩ Hữu Quốc sinh năm 1974 trong một gia đình lao động nghèo đông con tại Sài Gòn. Mới 1 tuổi, ông đã cùng 9 anh chị em khác theo cha mẹ lên Tây Ninh lập nghiệp. Nhưng vì mất mùa liên tục, kinh tế khó khăn nên gia đình anh lại phải về Sài Gòn mưu sinh.
Hữu Quốc thời trẻ
Dù nhà nghèo và không ai theo đuổi nghệ thuật nhưng nghệ sĩ Hữu Quốc từ nhỏ đã học giỏi và bộc lộ rõ năng khiếu, đam mê ca hát, đặc biệt với cải lương.
Tới năm lớp 7, nghệ sĩ Hữu Quốc được cho đi học cổ nhạc của thầy Út Trong, người thầy danh tiếng từng dạy cho Thanh Nga và nhiều nghệ sĩ nổi tiếng. Kể từ đó, anh xác định rõ đam mê và con đường theo đuổi nghệ sĩ cho mình. Dù còn rất nhỏ, nhưng Hữu Quốc đã lao vào học ca, diễn để mong một ngày được đứng trên sân khấu.
Tới lớp 9, Hữu Quốc đậu lớp chính quy, được cấp học bổng học trường cải lương Trần Hữu Trang. Cha mẹ Hữu Quốc ban đầu không cho anh theo học vì không muốn con theo nghề "xướng ca vô loài", nhưng bằng nỗ lực của bản thân, anh đã thuyết phục được gia đình.
Sau nhiều năm rèn dũa miệt mài dưới sự dạy dỗ của NSND Phùng Há (Tổ nghề sống cải lương) và nhiều người thầy tải giỏi khác, nghệ sĩ Hữu Quốc tốt nghiệp trường Trấn Hữu Trang với tấm bằng loại giỏi và bắt đầu bước chân lên sân khấu chuyên nghiệp.
Điều đặc biệt ở nghệ sĩ Hữu Quốc là từ khi mới vào nghề, mới 16, 17 tuổi, dù còn rất trẻ nhưng anh lại không được đóng kép chính mà chuyên trị vai già.
Nghệ sĩ Hữu Quốc nhận giải thưởng thời trẻ
Được biết, đây cũng chính là con đường mà người thầy của anh - NSND Phùng Há vạch ra. Thời điểm Hữu Quốc tốt nghiệp ra trường chính là lúc sân khấu cải lương gặp khó khăn. Do đó, nếu theo đuổi con đường trở thành kép đẹp thì Hữu Quốc sẽ không thể trụ được với nghề.
Khi ấy, đoàn cải lương rất nhiều, mà mỗi đoàn có từ 2 đến 3 anh kép. Đồng thời, năm nào trường đào tạo cải lương cũng có ngàn thí sinh dự tuyển nhưng chỉ lấy 40 sinh viên học chính quy và 20 học viên học dự thính.
Về phía mình, Hữu Quốc từng tâm sự tại chương trình Đời nghệ sĩ: "Lúc đó tôi cảm thấy chạnh lòng là học bao nhiêu năm trong trường, đến khi bước ra lại không được đóng những vai kép chính, kép nhì. Nhưng tôi vẫn miệt mài qua mỗi chặng đường, trải qua năm năm thì tôi nhận được sự tín nhiệm, các đạo diễn giao cho mình những vai khó".
Những nỗ lực của Hữu Quốc đã được đền đáp, nhờ loại vai này mà anh đoạt nhiều huy chương bạc, huy chương vàng ở các kỳ liên hoan, hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc.
Mới 21 tuổi, anh đã đạt huy chương vàng hội diễn sân khấu chuyên nghiệp đầu tiên với vai giáo sư Vinh trong vở Bản tình ca quê mẹ (1995). Lần lượt các năm 1996, 1998, 2003, 2005, 2009, 2015, anh tiếp tục nhận các huy chương vàng khác nhờ thể hiện vai già.
Năm 2007, Hữu Quốc được Nhà nước trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú cùng nhiều nghệ sĩ lớn trong nghề như Minh Vương, Thanh Tuấn, Phượng Loan, Thoại Mỹ, Thanh Ngân, Tuấn Giao... Đặc biệt, anh còn là người trẻ nhất được phong tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú trong đợt đó.
7 năm cay đắng vì vướng phải scandal
Tuy nhiên, ngay sau khi được phong nghệ sĩ ưu tú thì một biến cố lớn ập đến trong sự nghiệp của Hữu Quốc. Theo đó, anh vướng phải scandal "đánh nhau" với một tiền bối trong nghề. Hậu quả là anh phải sống 7 năm trong tuyệt vọng khi mọi cánh cửa đều đóng sầm lại trước mắt.
Hữu Quốc từng chia sẻ, vì sự cố này mà suốt 7 năm trời, anh không được biểu diễn trên sân khấu chính thống, bị cắt hẳn ra khỏi Vầng Trăng Cổ Nhạc là chương trình danh giá bậc nhất thời điểm đó. Nhà hát Trần Hữu Trang có 3 đoàn nhưng không đoàn nào nhận anh. Như vậy, sau 17 năm biên chế tại Nhà hát Trần Hữu Trang, anh buộc phải làm đơn xin nghỉ việc.
Trong suốt 7 năm cay đắng đó, anh phải đi diễn show nhỏ để kiếm tiền mưu sinh, trong đó có những show cho người giới tính thứ ba. Vì thời điểm ấy xã hội chưa cởi mở như bây giờ nên Hữu Quốc lại một lần nữa bị dư luận chỉ trích. Anh tâm sự:
Hữu Quốc hiện tại
"Nếu thời điểm đó, xã hội cởi mở như bây giờ thì chắc chắn show diễn của tôi sẽ được công nhận. Vẫn là những vở Võ Tắc Thiên, Thanh xà Bạch xà... nhưng do diễn viên nam hoá trang thành nữ và diễn với yếu tố hài hước, vui nhộn nhưng người ta đã hiểu những show diễn đó thành điều bậy. Và một lần nữa, tôi bị đánh bật ra khỏi sân khấu".
Giữa lúc bế tắc, nghệ sĩ Ái Như, Thành Hội, Mỹ Uyên đã đưa anh về sân khấu kịch nói, diễn vở Bàn tay của trời, Người điên trong ngôi nhà cổ. NSND Hồng Vân cũng trọng tài năng mà mời anh qua sân khấu Phú Nhuận diễn Phận làm gái, đúp vai cho cố nghệ sĩ Anh Vũ vai thằng Câm vở Làng nhảy…
Từ đây, tên tuổi Hữu Quốc dần được khán giả yêu mến trở lại. Từ cải lương, Hữu Quốc lấn sân sang kịch nói thành công và có nhiều vai diễn ăn khách, thể hiện tài năng diễn xuất.
Nhiều năm qua, nghệ sĩ Hữu Quốc sống bình yên, chuyên tâm cống hiến, làm nghề và lên sóng truyền hình.