Máy bay vận tải Mỹ vận chuyển lựu pháo M777 tới viện trợ cho Ukraine (Ảnh: Deutsche Welle).
Theo trang tin Deutsche Welle (Tiếng nói nước Đức) ngày 2/6, Ukraine cho rằng, họ không thể thắng được chiến dịch Donbass nếu không có vũ khí hạng nặng. Để xóa bỏ ưu thế về số lượng của quân đội Nga các đồng minh phương Tây đã cung cấp cho Ukraine hàng nghìn loại vũ khí và đạn dược. Nhưng có một điều rất rõ ràng là người Ukraine không thể bảo vệ đất nước của họ nếu không nhận được thêm vũ khí, đặc biệt là những vũ khí hạng nặng.
Mặt khác, NATO không muốn mạo hiểm xảy ra chiến tranh với Nga. Moscow đã nhiều lần tuyên bố rằng bản thân việc cung cấp vũ khí đã có thể được coi là một hành động chiến tranh - đặc biệt nếu vũ khí được cung cấp có thể được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga. Trước vấn đề này, nhóm các nước ủng hộ Ukraine đang thận trọng, cân nhắc kỹ lưỡng lợi hại để xem những loại vũ khí nào có thể được cung cấp cho Ukraine.
Lựu pháo M777 155mm Mỹ đã viện trợ cho Ukraine có tầm bắn 25km.
Mỹ, quốc gia cung cấp nhiều vũ khí nhất
Vào cuối tháng 5, tình hình càng trở nên rõ ràng hơn. Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo rằng theo yêu cầu của chính phủ Kiev, ông đã quyết định cung cấp cho các lực lượng vũ trang Ukraine các bệ phóng tên lửa di động, cụ thể là Hệ thống tên lửa nhiều nòng (MLRS) hoặc Hệ thống tên lửa nhiều nòng cơ động cao (HIMARS) nhẹ hơn.
Cả hai đều là loại hệ thống di động có thể phóng nhiều loại tên lửa khác nhau. Điểm khác biệt chính là mặc dù HIMARS được lắp trên xe tải bọc thép nhưng nó không phải là xe bánh xích và có khả năng việt dã hạn chế. Tuy nhiên, do sử dụng khung gầm bánh lốp nên tiêu hao xăng dầu ít. Và quan trọng nhất, trọng lượng của nó nhẹ hơn 1/3, có thể vận chuyển bằng máy bay.
Cả hai hệ thống này đều có khả năng phóng các loại đạn rocket tầm trung với tầm bắn lên tới hàng trăm km. Tuy nhiên, chính phủ Mỹ chỉ cung cấp các loại đạn có tầm bắn tối đa không quá 80 km để dùng đẩy lùi các cuộc tấn công của quân đội Nga vào lãnh thổ Ukraine. Hệ thống radar do Mỹ sản xuất để phòng thủ pháo binh cũng sẽ giúp cho việc sử dụng các hệ thống này. Washington cho biết Kiev đã đảm bảo rằng loại vũ khí này sẽ không được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga.
Ngày 1/6, những nguồn thạo tin cho biết chính phủ Mỹ đã có kế hoạch bán 4 máy bay không người lái MQ-1C Gray Eagle cho Ukraine.
Pháo tự hành PzH-2000 Đức viện trợ cho Ukraine.
Theo Reuters ngày 1/6, trích dẫn ba người quen thuộc về vấn đề này, nói chính quyền Biden sẽ báo cho Quốc hội về vụ mua bán này trong vài ngày tới và dự kiến sẽ ra thông báo sau đó. Các UAV dự kiến bán cho Ukraine có thể được trang bị tên lửa Hellfire để chống lại Nga trên chiến trường.
Nhưng tin cũng cho biết việc bán máy bay không người lái MQ-1C Grey Eagle do General Atomics sản xuất cho Ukraine vẫn có thể bị Quốc hội Mỹ ngăn chặn và cũng có nguy cơ đảo ngược chính sách vào phút chót có thể phá vỡ kế hoạch này.
Hiện Ukraine đã và đang sử dụng một số UAV tầm ngắn, nhỏ hơn để chống lại Nga, bao gồm RQ-20 Cougar do công ty AeroVironment của Mỹ sản xuất và Bayraktar-TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ.
MQ-1C Grey Eagle UAV có bước nhảy vọt về công nghệ, có thể bay liên tục 30 giờ hoặc hơn tùy thuộc vào yêu cầu nhiệm vụ và có thể thu thập một lượng lớn dữ liệu cho các nỗ lực tình báo. Ngoài ra, nó có thể mang 8 tên lửa Hellfire.
Các chuyên gia về máy bay không người lái, cho rằng nói chung MQ-1C là loại máy bay lớn hơn với trọng lượng cất cánh tối đa gấp khoảng 3 lần so với Bayraktar-TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ, với những ưu thế tương ứng về tải trọng và tầm bay.
Có tin Mỹ sẽ cung cấp máy bay không người lái MQ-1C cho Ukraine.
Các nguồn tin cho biết, việc huấn luyện điều khiển hệ thống máy bay không người lái của General Atomics thường mất mấy tháng, nhưng trong những tuần gần đây, công ty này đã khởi động một chương trình nhằm đào tạo những người vận hành và bảo trì có kinh nghiệm Ukraine chỉ trong vài tuần. Mỹ cũng sẽ cung cấp cho Ukraine tên lửa Hellfire sau khi quá trình huấn luyện sử dụng UAV hoàn tất.
Kể từ khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bùng phát, Mỹ cho đến nay là nước cung cấp nhiều vũ khí nhất cho Ukraine. Đặc biệt, tên lửa vác vai Javelin (chống tăng) và Stinger (phòng không) đã đóng vai trò ngăn chặn cuộc tấn công của Nga trong giai đoạn đầu của cuộc chiến. Đối với chiến dịch Donbass không thể đoán trước kết cục, Mỹ và các quốc gia NATO khác cũng cung cấp cho quân đội Ukraine các trực thăng vũ trang cùng lựu pháo 155mm, và sẽ cung cấp số lượng nhiều hơn nữa.
Nước Đức: cung cấp nhiều loại vũ khí vẫn bị chê trách
Ukraine và nhiều đối tác NATO đã chỉ trích Đức về thái độ do dự và chậm cung cấp vũ khí. Berlin biện luận rằng họ đã và đang tuân thủ nghiêm ngặt các thỏa thuận nội bộ của NATO. Trên thực tế, đến nay Đức đã cung cấp cho Ukraine hàng chục nghìn vũ khí hạng nhẹ như súng trường, mìn, tên lửa chống tăng, tên lửa chống boong-ke và hàng triệu viên đạn. Thứ duy nhất còn thiếu là vũ khí hạng nặng.
Cách đây vài tuần, chính phủ Đức đã cam kết cung cấp 50 xe tăng phòng không "Gepard" và 7 pháo tự hành chống tăng PzH-2000 đã bị loại biên. Không giống như lựu pháo xe kéo, loại pháo này có thể tự di chuyển vị trí sau mỗi lần bắn.
Xe tăng phòng không Gepard Đức cung cấp cho Ukraine.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã tuyên bố tại Hạ viện hôm thứ Tư (1/6) rằng ông sẽ cung cấp cho Ukraine hệ thống tên lửa phòng không IRIS-T tiên tiến nhất cùng radar theo dõi và định vị hiện do quân đội Đức sở hữu, đồng thời lấy ra 4 hệ thống phóng hỏa tiễn đa nòng từ kho hàng của Quân đội Đức để viện trợ Ukraine.
Có một vấn đề trong việc cung cấp vũ khí của phương Tây là binh lính Ukraine hầu hết không quen sử dụng chúng. Đối với các trang bị đơn giản, chỉ cần một bản demo ngắn là đủ. Nhưng các chuyên gia chỉ ra rằng việc huấn luyện sử dụng một hệ thống vũ khí phức tạp như xe tăng phòng không "Gepard" có thể mất hàng tuần, thậm chí hàng tháng.
Đây là một lý do khác khiến Đức tham gia vào cái gọi là "trao đổi vòng tròn". Ví dụ, Đức đã chuyển các xe tăng chiến đấu chủ lực "Marder" và "Leopard-2" từ kho hàng của Quân đội Đức sang Cộng hòa Séc, Slovenia và Hy Lạp để đổi lấy việc họ cung cấp cho Ukraine các xe tăng chiến đấu chủ lực và xe chiến đấu bộ binh do Liên Xô sản xuất.
Tên lửa chống hạm Harpoon Đan Mạch viện trợ cho Ukraine.
Đan Mạch: cung cấp tên lửa chống hạm Harpoon
Không chỉ Donbass trở thành một chiến trường khốc liệt. Hạm đội Biển Đen của Nga cũng có mặt ngoài bờ biển Tây Nam của Ukraine. Cho đến nay, Ukraine chủ yếu chỉ có thể thủy lôi trên biển để bảo vệ Odessa và các thành phố ven biển khác. Do bản thân Ukraine không có lực lượng hải quân đáng kể, nên tuyến bờ biển của nước này phần lớn không được bảo vệ khỏi các cuộc tấn công từ biển.
Đan Mạch đã cam kết cung cấp loại tên lửa chống hạm Harpoon dùng trong mọi thời tiết, một động thái sẽ giúp tăng đáng kể khả năng bảo vệ bờ biển của Ukraine và thậm chí phá vỡ sự phong tỏa đường biển đã cắt đứt phần lớn Ukraine khỏi thị trường thế giới.
Vương quốc Anh: cung cấp tên lửa, xe bọc thép, UAV
Chính phủ Anh nói họ đã cung cấp cho Ukraine một loạt nhiều hệ thống vũ khí, bao gồm nhiều loại vũ khí dẫn đường mang vác khác nhau như tên lửa Javelin và Stinger, mà lính bộ binh có thể sử dụng để chống lại các mục tiêu trên không và trên bộ chỉ sau các cuộc trình diễn và huấn luyện ngắn. Ngoài ra, Anh đã cung cấp các hệ thống tên lửa lớn hơn có thể được phóng từ trên xe hoặc từ mặt đất.
Anh sẽ viện trợ Hệ thống phóng tên lửa Brimstone-1 cho Ukraine.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng James Heappey, Anh cũng sẽ gửi hàng trăm tên lửa Brimstone-1 tới Ukraine để tiêu diệt các xe tăng, vị trí pháo binh và tàu thủy bọc thép hạng nhẹ của Nga. Ngoài ra còn có 120 xe chiến đấu bộ binh Mastiff có giáp bảo vệ chống mìn và các máy bay vận tải không người lái cỡ nhỏ để cung cấp lương thực và đạn dược cho các trận địa tiền duyên.
Cộng hòa Séc: cung cấp xe tăng, xe chiến đấu, dàn pháo phản lực, trực thăng
Có thông tin cho rằng Cộng hòa Séc đã cung cấp cho Ukraine một số lượng không xác định các loại xe bọc thép và xe tăng chiến đấu, nhiều bệ phóng tên lửa nhiều nòng và lựu pháo, có thể cả trực thăng vũ trang do Liên Xô sản xuất. Rõ ràng là nước này có ý định cung cấp thêm nhiều vũ khí hạng nặng. Vào cuối tháng 5, Bộ trưởng Quốc phòng CH Séc Jana Cernochova đã nhấn mạnh sự cần thiết phải cung cấp vũ khí liên tục cho Ukraine.
Thủ tướng Đức Olaf Scholz hứa sẽ viện trợ hệ thống tên lửa phòng không IRIS-T tiên tiến cho Ukraine.
Các nước khác cung cấp pháo và đạn
Theo nhiều nguồn tin khác nhau, một số quốc gia bao gồm Canada, Italy, Hy Lạp, Na Uy và Ba Lan cũng đang có kế hoạch cung cấp cho Ukraine các hệ thống pháo và hàng chục nghìn viên đạn pháo cỡ 155mm. Giống như Đức, Hà Lan quyết định cung cấp cho Ukraine một số pháo tự hành PzH-2000.
Cả lựu pháo dã chiến M777 Howitzer và pháo tự hành PzH-2000 thường được các thành viên NATO sử dụng đều có thể bắn các loại đạn khác nhau, chẳng hạn như đạn phân mảnh, đạn khói đa phổ, đạn chiếu sáng hoặc đạn phá nổ cỡ nòng tiêu chuẩn. Tuy nhiên, lựu pháo tự hành PzH-2000 có thể bắn đạn pháo tăng tầm, có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 40 km; lựu pháo xe kéo M777 có tầm bắn tối đa 25 km.