Khoảng 4.000 binh sỹ, hàng chục xe thiết giáp, các loại máy bay chiến đấu, bao gồm những tiêm kích tàng hình F-35 tối tân nhất hôm 14/10 kéo về căn cứ quân sự Asaka, phía bắc Tokyo tham gia lễ duyệt binh quy mô lớn. Theo các chuyên gia, đây là động thái mới nhất nhằm phô diễn năng lực của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF).
Theo CNN, việc Tokyo tăng cường hiện diện quân sự ở nhiều khu vực kể từ đầu năm 2018 cho tới nay là một tín hiệu rõ ràng mà Nhật Bản đang muốn gửi tới Trung Quốc.
“Tham vọng chiếm thế thượng phong trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Trung Quốc sẽ mang lại những hậu quả to lớn cho Nhật Bản. Tokyo vì vậy muốn xây dựng một lực lượng chống lại các hành động hung hăng của Bắc Kinh cũng như giúp các quốc gia khác cân bằng quân đội và chính trị để chống lại quyền lực của Trung Quốc”, ông Timothy Heath, chuyên gia nghiên cứu cao cấp về quốc phòng quốc tế của Rand Corporation nhận định.
Chỉ trong vòng 2 tháng qua, liên tiếp các tàu chiến của Nhật Bản tham gia vào các cuộc tập trận hoặc thực hiện các chuyến thăm cảng tại nhiều nước trong khu vực.
Đáng chú ý là tàu ngầm Kuroshio thuộc lực lượng phòng vệ Nhật Bản lần đầu tiên tham gia tập trận trên Biển Đông vào giữa tháng 9. Một số chiến hạm Nhật Bản khác mới đây cũng tham gia tập trận với khu trục hạm của Anh ở Ấn Độ Dương.
Hồi đầu tháng 10, Nhật Bản lần đầu điều các xe thiết giáp tới hoạt động ở phạm vi ngoài lãnh thổ kể từ Thế chiến II khi tham gia tập trận chung với quân đội Mỹ và Philippines.
Corey Wallace, nhà phân tích an ninh tại Đại học Freie ở Berlin, Đức tin rằng JSDF đang không chỉ hướng tới Đông Bắc Á mà còn muốn mở rộng ảnh hưởng ra nhiều khu vực khác.
“Nhật Bản đang gửi tín hiệu tới Trung Quốc rằng Bắc Kinh sẽ không thể hất cẳng Nhật ra khỏi bất cứ khu vực nào dù Mỹ có liên quan hay không”, ông Wallace nhận định.
Sách trắng Quốc phòng Nhật hồi tháng 8 đã nêu bật những lo ngại liên quan trực tiếp tới Trung Quốc trong môi trường an ninh đang thay đổi.
“Việc Trung Quốc đang hiện đại hóa nhanh chóng Quân đội Giải phóng Nhân dân, tăng cường năng lực quân đội và leo thang căng thẳng ở các khu vực gần Nhật Bản đang tạo ra mối quan ngại mạnh mẽ trong khu vực và cộng đồng quốc tế, bao gồm cả Nhật Bản”, Sách trắng chỉ rõ.
Hôm 13/10, Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết trong 6 tháng đầu năm 2018, số lần máy bay của Lực lượng Phòng vệ trên không nước này xuất kích chặn máy bay Trung Quốc tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước.
Peter Layton - một cựu sỹ quan quân đội và là nhà bình luận quân sự tin rằng Tokyo đang tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng quyền lực mềm toàn cầu khi điều quân tham gia tập trận chung cùng Anh, Australia, Ấn Độ.
Theo ông này, những mối quan hệ này không nhất thiết là phải mãi bền lâu hay đáng tin cậy mà mục đích của chúng là tạo ra những áp lực và lo lắng cần thiết với giới chức lãnh đạo Trung Quốc.
Một trong những mối lưu tâm mới nhất của Bắc Kinh có thể sẽ là cuộc tuần tra chung trên Biển Đông giữa Australia và Nhật Bản.
“Biển Đông rõ ràng là một khu vực tranh chấp. Chúng tôi sẽ xem xét những điều có thể làm cùng nhau”, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono nói trong cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo Australia vào cuối tuần trước sau khi đề cập tới việc Tokyo và Canberra đang cân nhắc tham gia vào một cuộc tuần tra chung ở Biển Đông.
Các nhà phân tích cho rằng các hoạt động tuần tra, tập trận chung ở các vùng biển quốc tế cho phép sẽ giúp Nhật Bản phô diễn các vũ khí tiên tiến mà Tokyo đang sở hữu.