Một chiếc máy bay không người lái Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất
Bayraktar đã đi vào lời bài hát và được người Ukraine dùng để đặt cho thú cưng. Tháng trước, thị trưởng Kiev thông báo một con vượn cáo mới ra đời trong vườn bách thú của thành phố được mang tên Bayraktar. Bộ Ngoại giao Ukraine đăng lên twitter bức ảnh con chó con cũng được gọi là Bayraktar trong trung tâm huấn luyện chó của cảnh sát Kiev.
Giới chức Ukraine và phương Tây khen ngợi vai trò của dòng máy bay không người lái Bayraktar TB2 trong các chiến dịch đối phó với lực lượng Nga. Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace nói trước các nghị sĩ rằng dòng máy bay này đang làm nhiệm vụ tấn công xe pháo và các tuyến tiếp tế của Nga. Ông Wallace nói rằng chúng đóng vai trò “cực kỳ quan trọng” trong việc làm chậm và chặn đà tiến quân của Nga.
Máy bay Bayraktar TB2 được sử dụng từ nhiều năm trước. Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ dùng loại máy bay này ở miền bắc Iraq và Syria từ năm 2014. Chúng cũng góp phần thay đổi cân bằng sức mạnh trên các chiến trường Libya và Nagorno Karabakh. Quân đội Ukraine gần đây đăng tải nhiều video ghi lại hình ảnh Bayraktar TB2 tấn công các mục tiêu quân sự của Nga, khiến dòng máy bay này gây sốt trở lại.
Thành công của máy bay này “không chỉ là khả năng tấn công mục tiêu quân sự của Nga. Đó còn là thắng lợi về dư luận”, ông Samuel Bendett, công tác tại Trung tâm nghiên cứu Nga, nhận xét.
Theo nhà nghiên cứu này, máy bay này hoạt động như mong đợi nhưng không phải bất khả xâm phạm. Bằng chứng từ nguồn mở cho thấy một số chiếc đã bị quân Nga bắn hạ. Nhưng máy bay này “là một phần của chiến dịch trên mạng xã hội mà quân đội và người dân Ukraine đã thực hiện khá thành công”, giúp tăng tinh thần của binh lính và người dân.
TB2 và các dòng máy bay không người lái khác đang đưa Thổ Nhĩ Kỳ vào bản đồ những quốc gia phát triển thành công máy bay không người lái, cùng với Mỹ, Trung Quốc và Israel, ông Bendett cho biết.
Vì có hợp tác gần gũi về quốc phòng và kinh tế với cả Nga và Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ thận trọng khi nói đến một trong những mặt hàng xuất khẩu nổi tiếng nhất của họ. Doanh số xuất khẩu máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ khiến Nga không thoải mái từ trước khi xung đột ở Ukraine nổ ra.
Cuối năm ngoái, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo rằng máy bay không người lái của Thổ Nhĩ Kỳ đang gây tác động “bất ổn” ở khu vực.
Tuần trước, một quan chức cấp cao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Nga nhiều lần phàn nàn với Ankara về việc bán máy bay không người lái cho Ukraine. “Trước đây họ đã phàn nàn, bây giờ cũng vậy, nhưng chúng tôi trả lời rằng đó là sản phẩm của một công ty tư nhân và việc mua bán diễn ra từ trước khi có xung đột”, CNN dẫn lời vị quan chức nói trong cuộc họp báo quốc tế.
Ukraine là quốc gia đầu tiên mua máy bay TB2 vào năm 2019 và đến nay đã mua ít nhất 36 chiếc. Tháng trước, Ukraine thông báo tiếp nhận một lô mới.
Selcuk Bayraktar, giám đốc công nghệ của Baykar Technologies, muốn nói về công nghệ của máy bay hơn chính trị. Ông Bayraktar là con rể của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, người đang đóng vai trò trung gian hoà giải giữa Nga và Ukraine.
Bayraktar cho biết ông đã nghe bài hát về những máy bay của mình và biết dân mạng Ukraine quan tâm như thế nào, nhưng ông tỏ ra thận trọng khi nói về Ukraine.
“Tôi nghĩ nó là một trong những biểu tượng của sự kháng cự, mang lại cho họ hy vọng”, ông Bayraktar nói với CNN.
Hãng Baykar Tech đã ký hợp đồng với ít nhất 19 quốc gia, hầu hết trong 18 tháng qua. Ba Lan là quốc gia duy nhất của Liên minh châu Âu và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương đã đặt hàng dòng máy bay này.
Ngành công nghiệp hàng không quốc phòng của Thổ Nhĩ Kỳ thu về hơn 3 tỷ USD từ xuất khẩu trong năm ngoái, đạt mức doanh thu kỷ lục, báo chí địa phương cho biết.