Trong vòng vài năm trở lại đây, Nga giữ được vị trí của một trong những nhà xuất khẩu vũ khí và thiết bị kỹ thuật quân sự hàng đầu trên thế giới.
Một trong những nhóm sản phẩm quân sự của Nga được nhiều quốc gia quan tâm đó là xe tăng và xe thiết giáp.
Trong vòng 10 năm gần đây, các nhà sản xuất vũ khí Nga đã bán được một số lượng lớn những sản phẩm này, giúp họ bỏ xa các đối thủ cạnh tranh chủ yếu của mình.
Vừa qua, trang tin điện tử Army Recognition đã có bài viết “Phân tích về vị thế của các xe tăng và thiết giáp Nga trên thị trường vũ khí toàn cầu”.
Nội dung chính là phân tích các thành tựu của ngành công nghiệp quốc phòng Nga trong lĩnh vực kinh doanh thiết bị bọc thép quân sự.
Xe tăng
Hiện nay, công tác chế tạo xe tăng - thiết giáp do 3 doanh nghiệp lớn tại Nga đảm nhiệm.
Từ năm 2001, mối quan tâm đối với các xe tăng chủ lực do Nga sản xuất thường xuyên tăng.
Theo Viện Nghiên cứu Stockholm (SIPRI), trong giai đoạn 2001-2015, Nga đã bán được 1.416 xe tăng T-90S nguyên chiếc, cũng như phụ tùng lắp ráp. Trong 15 năm qua, tổng cộng đã có 2.316 xe tăng Nga được bán ra thế giới.
Ngoài xuất khẩu xe thiết giáp nguyên chiếc, Nga còn chuyển giao dây chuyền lắp ráp, như dây chuyền T-90S tại Ấn Độ và Algeria.
Ấn Độ là quốc gia dùng nhiều nhất xe tăng T-90S của Nga. Trong suốt thời gian qua, quân đội Ấn Độ đã tiếp nhận 947 xe tăng loại này, trong đó 761 xe được sản xuất tại các dây chuyền địa phương.
T-90S Bisma lắp ráp tại Ấn Độ
Tính đến thời điểm đầu năm 2016, doanh nghiệp “Uralvagonzavod” của Nga sẽ xuất khẩu cho các khách hàng một số lượng lớn những xe tăng mới, riêng Ấn Độ sẽ tiếp nhận gần 710 chiếc.
Aligeria đã tiếp nhận 315 chiếc T-90SA (A - Algeria) được trang bị thêm hệ thống điều hòa nhiệt độ. Trong số này, có 190 chiếc được lắp ráp tại các nhà máy của Algeria.
Cùng với đó, trong những năm gần đây, hoạt động xuất khẩu cũng được triển khai sang các quốc gia khác nhưng với số lượng không đáng kể.
Tính đến đầu năm 2016, Nga đã gần như hoàn tất chuyển giao 100 chiếc xe tăng T-90S theo đơn đặt hàng của Azerbaijan.
Trong giai đoạn 2009-2012, 10 chiếc xe tăng loại này đã được bán cho Turkmenistan. Trong năm 2011, 44 chiếc đã được xuất khẩu sang Uganda.
Bài viết khẳng định, giống như trước đây, xe tăng chủ lực T-90S và các phiên bản nâng cấp vẫn được nhiều nước quan tâm.
Riêng tại triển lãm “Russian Arms Expo 2015”, nhiều quốc gia Ả Rập đã để mắt tới các xe tăng T-90S và T-90MS.
Xe tăng chiến đấu chủ lực T-90MS.
Lý do là bởi những sự kiện gần đây diễn ra tại Trung Đông, hay cụ thể hơn là cuộc chiến tại Yemen.
Khi bắt đầu đưa quân tới Yemen, liên quân do Ả-rập Xê-út dẫn đầu nhiều khả năng, đã phát hiện những vấn đề liên quan tới các thiết bị quân sự hiện có của mình.
Các xe thiết giáp hiện có, bao gồm cả các xe tăng, không thể thực hiện đầy đủ nhiệm vụ chiến đấu trên địa hình sa mạc và sa mạc – đồi núi.
Theo một số nguồn tin, quân đội Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất đã đánh giá cao sức mạnh hỏa lực của xe tăng AMX-56 Leclerc do Pháp chế tạo.
Xe tăng AMX-56 Leclerc.
Tuy nhiên, họ phát hiện ra hàng loạt các vấn đề kỹ thuật gây khó khăn cho việc vận hành hết khả năng của chiếc xe tăng này.
Quân đội Ả-rập Xê-út cũng gặp phải những vấn đề nghiêm trọng khi vận hành các xe tăng chủ lực M1A2 Abrams do Mỹ chế tạo và lắp ráp.
Trong quá trình tham chiến, Ả-rập Xê-út đã mất một vài chiếc xe tăng loại này do dính phải hỏa lực từ những tổ hợp tên lửa chống tăng đời cũ.
Vì vậy, các quốc gia Ả Rập phải tìm kiếm phương án thay thế những thiết bị quân sự hiện có và họ đã bày tỏ sự quan tâm tới xe tăng T-90MS của Nga.
Trong quá trình nâng cấp, chiếc xe tăng này vẫn giữ được các tính năng vượt trội và sự đơn giản trong vận hành. Đồng thời, nó có nhiều lợi thế so với phiên bản trước về khả năng phòng vệ và sức mạnh hỏa lực.
Xe bọc thép/chiến đấu bộ binh
Không chỉ các xe tăng của Nga mà cả các chiến xa dành cho bộ binh cũng được quan tâm rất nhiều trên thị trường vũ khí quốc tế.
Trước tiên, phải kể đến xe chiến đấu bộ binh BMP-3. Từ năm 2001 đến hết năm 2015, Nga đã xuất khẩu hàng trăm chiếc BMP-3 với nhiều phiên bản nâng cấp khác nhau.
Azerbaijan đã tiếp nhận hàng trăm chiếc thuộc phiên bản nâng cấp BMP-3M, Indonesia đã mua 54 chiếc BMP-3F cho lính thủy đánh bộ, 37 chiếc xe phiên bản tiểu chuẩn đã được chuyển tới Hàn Quốc.
Cuối năm ngoài, Nga đã hoàn tất chuyển giao các xe BMP-3M cho Kuwait (70 chiếc) và Venezuela (123 chiếc). Khách hàng khiêm tốn nhất chính là Turkmenistan khi chỉ mua 6 chiếc xe loại này.
Xe bọc thép BMP-3F của lính thủy đánh bộ Indonesia.
So với các loại xe cùng chủng loại, lợi thế chính của BMP-3 và các phiên bản nâng cấp của nó là sức mạnh hỏa lực.
Army Recognition cho rằng BMP-3 phiên bản tiêu chuẩn thua kém một số xe cùng loại do nước ngoài sản xuất về khả năng bảo vệ hai bên sườn.
Tuy nhiên, việc bổ sung thêm khả năng chống đạn và hệ thống phòng vệ chủ động đã giúp nó khắc phục được điểm yếu này.
Các xe bọc thép BTR-80 và BTR-82 trong những năm gần đây được chế tạo và xuất khẩu với số lượng lớn. Dù có lớp giáp mỏng và hệ thống bảo vệ hơi yếu nhưng loại xe này vẫn được nhiều khách hàng quan tâm.
Xe bọc thép BTR-82A.
Trong giai đoạn 2001-2015, Nga đã chuyển giao 1.036 xe bọc thép trên tổng số 1.068 chiếc được đặt hàng.
70 chiếc BTR-80A được chuyển giao cho Azerbaijan, 318 chiếc BTR-80 cho Bangladesh, 114 chiếc BTR-80A cho Venezuela, 100 chiếc BTR-80A cho Yemen, Belarus đặt hàng 32 chiếc BTR-82A.
Ngoài ra còn có 8 chiếc BTR-80 “Caribe” được bàn giao cho Colombia, 8 chiếc tương tự được quân đội Djibouti đặt hàng.
Hàng loạt các nước khác như Indonesia, Mongolia, Sudan, Triều Tiên, Turkmenistan, Uganda và một số nước cũng mua loại xe này của Nga.
Một đơn đặt hàng được quan tâm đặc biệt đó là Kazakhstan mua 93 chiếc BTR-80A, 44 chiếc BTR-82A và 18 chiếc BTR-80.
Bài viết dự báo rằng trong những năm tới, các khách hàng nước ngoài vẫn tiếp tục quan tâm tới các xe bọc thép BTR-80/82.
Loại xe này có mức giá khả rẻ, là phương tiện với chi phí thấp nhưng hiệu quả để chở binh lính và vũ khí khí tài tới địa điểm chiến đấu.
Các dự án mới đã xem xét tới những biện pháp nâng cao mức độ bảo vệ cho chúng. Xe BTR-82A sẽ được trang bị lớp lót chống rạn nứt và một vài thiết bị chống mìn để tăng khả năng bảo vệ trước các loại pháo và đạn nổ mạnh.
Tăng cường vị thế
Như đã thấy, trong 15 năm gần đây, ngành công nghiệp quốc phòng Nga đã vươn lên vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực chế tạo, cung cấp các xe bọc thép đa chủng loại và hiện giờ vẫn giữ vững được vị thế của mình trên thị trường.
Đó là nhờ chất lượng cao của các sản phẩm và sự kết hợp mang lại lợi thế của nhiều tính năng khác nhau, hiệu quả tổng hợp,…
Từ giờ, ngành công nghiệp Nga cần tiếp tục phát triển các sản phẩm hiện có của mình để tăng cường vị thế và thu hút những khách hàng mới.
Theo Army Recognition, Nga đã xây dựng dự án xe tăng T-90MS khác biệt so với các phiên bản trước.
Nhờ trang bị nhiều hệ thống mới, cũng như trên cơ sở thất bại của các sản phẩm cạnh tranh trong những cuộc xung đột khu vực thời gian gần đây, T-90MS có nhiều cơ hội tốt để trở thành sản phẩm được yêu thích.
T-90MS có thể trở thành ông vua chiến trường mới của Nga trong thị trường nội địa lẫn xuất khẩu.
Xe chiến đấu chở bộ binh BMP-3 phiên bản tiêu chuẩn vượt trội so với nhiều đối thủ cạnh tranh bởi loạt các tính năng ưu việt.
Ngoài ra, để có câu trả lời tương xứng với những xu hướng phát triển vũ khí gần đây, phiên bản nâng cấp BMP-3 Derivation trang bị pháo 57mm đã được trình làng.
Mẫu xe này, cũng như phiên bản cơ sở BMP-3 có thể thu hút thêm nhiều khách hàng tiềm năng.
Trong khi đó, vì hệ thống hỏa lực yếu nên các xe bọc thép BTR-80 không còn được quan tâm nhiều như trước. Việc nâng cấp loại xe này bằng các mẫu pháo tự động mới sẽ giúp nó giữ được vị trí của mình trên thị trường.
Trong dự án BTR-82A, vấn đề hỏa lực yếu đã được giải quyết và mức độ bảo vệ được tăng cường đáng kể, biến mẫu xe này trở thành sự lựa chọn của các khách hàng tiềm năng. Bên cạnh đó, mức giá thấp cũng tác động tích cực lên tổng doanh thu của sản phẩm.
Hiện nay, phần lớn các xe thiết giáp của Nga được sản xuất bởi 3 doanh nghiệp lớn, sở hữu nhiều nhà máy và xí nghiệp.
Năng suất của ngành công nghiệp này giúp cho Nga giữ được nhịp độ cần thiết để cải tiến các thiết bị quân sự hiện có của mình, cũng như thực hiện đầy đủ các đơn đặt hàng của những đối tác nước ngoài.
Căn cứ vào điều đó và những yếu tố khác, có thể khẳng định rằng, trong tương lai gần, Nga sẽ giữ được vị trí của mình trên thị trường xe thiết giáp quân sự quốc tế, ngoài ra, còn có thể tăng tỷ trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu vũ khí thế giới.