“Trước khi tiến hành tăng phí trông xe ô tô, TP Hà Nội cần phải tính toán kỹ lưỡng để tránh những bất cập có thể phát sinh. Song có thể nhận thấy một điều là việc tăng phí nói trên sẽ như một gánh nặng đổ lên đầu người dân” – Tiến sĩ Lê Thẩm Dương (Trưởng khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh) khẳng định.
Tiến sĩ Lê Thẩm Dương (Trưởng khoa Quản trị kinh doanh trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh)
Bất cấp từ hạ tầng giao thông đô thị
Theo TS Lê Thẩm Dương, nguyên nhân sâu xa nhất của việc thiếu bãi đỗ xe ô tô trong nội thành Hà Nội chính là xuất phát từ khâu quy hoạch và xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đô thị làm chưa khoa học.
TS Lê Thẩm Dương cho biết: “Cần phải nhận thức được rằng, tình trạng thiếu bãi đỗ xe ô tô hiện nay, thậm chí là tình trạng kẹt xe, không phải vì số lượng xe ô tô quá nhiều như nhiều người vẫn nói.
Ở nhiều nước trên thế giới, thành phố của họ còn nhiều xe ô tô gấp hàng chục lần chúng ta (bình quân mỗi gia đình có từ 1 đến 2-3 chiếc xe), nhưng sao họ không tắc đường, không thiếu bãi đỗ?
Đó là vì trước đó họ đã làm tốt công tác quy hoạch giao thông đô thị. Ở ta thì vấn đề này làm không tốt, nên mới xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông, thậm chí thiếu bãi đỗ xe ô tô như hiện nay”.
Về giải pháp để giải quyết tình trạng thiếu bãi đỗ xe ô tô hiện nay ở Hà Nội, TS Lê Thẩm Dương cho rằng: “Muốn giải quyết được tình trạng thiếu bãi đỗ xe cũng như tắc đường hiện nay, cần phải có lộ trình từng bước và thực hiện đồng bộ các giải pháp.
Như trên đã nói, nguyên nhân sâu xa của hiện trạng này là do khâu quy hoạch giao thông đô thị làm chưa tốt, nên muốn giải quyết triệt để tình trạng thiếu bãi đỗ ô tô hiện nay thì cũng phải bắt đầu từ việc giải quyết khâu quy hoạch đô thị. Mà công việc trên thì đòi hỏi phải có lộ trình, không thể thực hiện ngay trong một sớm một chiều được”.
Giải pháp chỉ mang tính tạm thời
Theo TS Lê Thẩm Dương, việc cho thuê lòng đường, vỉa hè, bến bãi để đỗ xe ô tô của TP Hà Nội gần đây thực ra cũng không phải là mới. Một số quốc gia trong khu vực và trên thế giới cũng đã áp dụng từ rất lâu rồi.
TS Lê Thẩm Dương cho biết: “Việc áp dụng biện pháp cho thuê lại lòng đường, vỉa hè để làm bãi đỗ xe ô tô, thậm chí kinh doanh buôn bán không phải là mới.
Ví dụ ngay như Singapore, họ cũng cho người dân thuê lại vỉa hè, lòng đường để làm bãi đỗ ô tô từ lâu rồi. Tuy nhiên, không phải vỉa hè, lòng đường nào cũng được cho thuê mà họ chỉ quy định giới hạn trong một số tuyến phố nhất định.
Ngoài ra, để hạn chế việc xe ô tô trong nội thành có thể gây tắc đường, Singapore còn quy định mỗi thành phố chỉ được phép cho đăng ký một số lượng xe ô tô nhất định, những xe vượt quá số lượng quy định buộc phải đấu giá để được lưu thông, thường là giá rất cao”.
Về vấn đề thu phí đỗ xe ô tô ở vỉa hè, lòng đường hiện nay, TS Lê Thẩm Dương cho rằng đó chỉ là giải pháp mang tính chất tạm thời: “Vỉa hè là dành cho người đi bộ, lòng đường là dành cho các phương tiện giao thông lưu thông, đó mới là mục đích chính.
Cho thuê vỉa hè, lòng đường làm bãi đỗ xe ô tô chỉ là giải pháp tạm thời, như là giải pháp trong thời gian chờ có một giải pháp khác phù hợp hơn, không thể xem là giải pháp mang tính lâu dài được.
Về mặt kinh tế, việc cho thuê lòng đường, vỉa hè làm bãi đỗ xe và thu phí là mang tính chất kinh doanh, có vẻ như sẽ tiết kiệm được nguồn ngân sách đầu tư xây dựng bãi đỗ và đem lại một khoản thu nhất định cho nhà nước, nhưng về mặt quy hoạch đô thị thì đó là giải pháp thiếu tính khoa học”.
“Một đô thị văn minh là một đô thị có sự quy hoạch khoa học, hài hòa, các cơ sở vật chất hạ tầng đầy đủ và sử dụng đúng mục đích. Một đô thị văn minh không thể là đô thị sử dụng lòng đường, vỉa hè làm bãi đỗ ô tô được, xe ô tô phải có bãi đỗ xe riêng”, TS Lê Thẩm Dương nhấn mạnh.
Tăng mức phí: người dân phải gánh chịu
TS Lê Thẩm Dương cũng khuyến cáo: “Trước khi tiến hành tăng phí trông xe ô tô, TP Hà Nội cần phải tính toán kỹ lưỡng để tránh những bất cập có thể phát sinh. Song việc tăng phí này dễ nhận thấy một điều là việc tăng phí nói trên như một gánh nặng đổ lên đầu người dân”.
“Trong lúc các loại phí khác đối với các phương tiện giao thông đang dày đặc như hiện nay, việc tăng phí gửi xe lên gấp đôi, thậm chí gấp ba như trên liệu có ổn không? Đây là vấn đề theo tôi TP Hà Nội cần nghiên cứu kĩ.
Có thể hiểu đây là biện pháp nhằm hạn chế phương tiện ô tô ở nội thành, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư xây dựng bãi đỗ xe và sử dụng nguồn phí này để trả cho người trông giữ, nhưng ở thời điểm kinh tế khó khăn như hiện nay, giữa lúc “phí chồng phí” thì rõ ràng đây sẽ là gánh nặng kinh tế đối với người dân”, TS Lê Thẩm Dương phân tích.
TS Lê Thẩm Dương cho rằng, nên tạo ra sự hài hòa trong vấn đề lợi ích kinh tế của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Nếu Nhà nước thua lỗ phải bù ngân sách cho vấn đề bãi đỗ xe ô tô thì không được, nhưng nếu để cho người dân phải gánh chịu toàn bộ chi phí nói trên thì cũng không nên.
Trước đó, chiều 6/12, UBND Hà Nội đã thông qua chủ trương bãi bỏ, bổ sung, thay thế 7 khoản phí, lệ phí. Trong đó mức thu phí lòng đường, vỉa hè tiếp tục gia tăng đối với xe ô tô.
Phí sử dụng lòng đường, vỉa hè bến bãi, mặt nước đồng loạt tăng lên, có khu vực được thu cao gần gấp 2 lần mức hiện tại. Qua đó mức thu phí trông giữ ô tô sẽ tăng từ 1,56 - 3 lần.
Ông Phi Văn Tuấn – Cục trưởng Cục thuế Hà Nội cho rằng: mục tiêu của việc điều chỉnh tăng mức phí trông giữ xe là để bù đắp các chi phí khác như tiền lương, tiền công, tiền BHXH, chi phí xăng, xe, điện, nước...
Đồng thời, qua đó sẽ khuyến khích các doanh nghiệp tăng cường đầu tư xây dựng các bãi đỗ xe hiện đại làm giảm áp lực về giao thông tĩnh trên địa bàn thành phố, góp phần hạn chế ùn tắc giao thông.