Dự báo lãi suất sẽ giảm ngay trong quý IV
Phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 11 ngày 29/11 với những nội dung đáng chú ý liên quan đến điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới như Chính phủ có chỉ đạo xem xét việc áp dụng trần lãi suất cho vay và giảm lãi suất cho vay giúp doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, nhưng không để lạm phát tăng trở lại. Nếu hạ lãi suất cho vay thì đồng nghĩa với việc có thể xem xét hạ lãi suất đầu vào.
Gần đây, một số chuyên gia, tổ chức có đưa ra dự báo về khả năng NHNN sẽ hạ trần lãi suất huy động thêm 1%. Nhóm nghiên cứu tại Ngân hàng ANZ mới đây cũng cho rằng, NHNN sẽ có thể vẫn cắt giảm lãi suất xuống 1% trong quý IV này hoặc đầu năm 2013.
Nhiều chuyên gia cũng đề cập đến khả năng hạ lãi suất huy động từ 9%/năm xuống 8%/năm, để từ đó giảm lãi suất cho vay, góp phần kích thích tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ doanh nghiệp những tháng cuối năm.
Trên thực tế, với lãi suất cả năm được dự báo từ 7,5-8% thì người gửi tiền đang được mức lãi suất thực dương (từ 9-12%/năm). Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác chưa khởi sắc, nhiều rủi ro, lượng tiền nhàn rỗi trong dân cư đã chảy vào ngân hàng nhiều hơn.
Thời gian gần đây, ngân hàng cũng gia tăng được đáng kể nguồn vốn huy động, lượng tiền chảy vào ngân hàng tương đối lớn và thậm chí một số ngân hàng có hiện tượng dư thừa thanh khoản. Tỷ giá ổn định, vị thế đồng VN cũng được nâng cao.
Theo số liệu của NHNN, tăng trưởng tín dụng tính đến 31/ 10/2012 đạt mức 3,48% so với cuối năm 2011, trong khi huy động lại tăng mạnh tới gần 15%. Khó khăn trong cho vay lại thêm dư thừa vốn huy động nên thực tế không ít ngân hàng đang đổ tiền mua trái phiếu Chính phủ.
 |
Nếu giảm lãi suất giảm, rất có thể người dân sẽ chuyển sang trạng thái ngược lại là chối bỏ nội tệ. |
Mặc dù có nhiều ý kiến đề cập đến việc cần thiết phải hạ lãi suất nhưng nhìn vào các chỉ số kinh tế vĩ mô và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế còn yếu như hiện nay thì việc hạ lãi suất cần được tính toán thận trọng.
Có ý kiến cho rằng lạm phát tính đến tháng 11/2012 đã tăng 6,52% so với tháng 12 năm 2011. Nếu tính thêm cả tháng 12 tới thì sẽ ở mức trên 7%, nếu hạ trần lãi suất xuống còn 8% và các ngân hàng giảm lãi suất huy động thì lãi thực dương của người gửi tiền còn rất thấp, vì vậy kênh gửi tiền nội tệ sẽ không còn hấp dẫn nữa và huy động vốn của các tổ chức tín dụng sẽ gặp khó khăn.
Một phân tích khác cho thấy, lãi suất huy động hiện nay là 9%/năm, lãi suất ngoại tệ là 2%, nếu tính theo lạm phát cả năm ở mức 6% thì dư địa giảm lãi suất là 2% nhưng lạm phát hiện là 6,52% so với tháng 12/2011 và 7,08% so với tháng 11/2011. Với chỉ số lạm phát này thì không còn dư địa để giảm lãi suất nữa.Nếu lãi suất giảm xuống 8%/năm, rất có thể người dân sẽ chuyển sang trạng thái ngược lại là chối bỏ nội tệ.
Diễn biến mới trên thị trường hiện nay là không còn rõ xu hướng chuyển dịch ngoại tệ sang nội tệ nữa, thay vào đó là trạng thái giằng co hoặc hình thành xu hướng ngược lại. Do đó phải rất thận trọng trong điều hành giảm lãi suất những tháng cuối năm.
Một số ngân hàng cho biết, lãi suất hiện tại không còn là vấn đề lớn với doanh nghiệp. Phân tích của các chuyên gia cũng cho thấy, nguyên nhân chính quyết định việc tăng trưởng tín dụng thấp hiện nay là khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế yếu.
Do sức cầu trong nước và cầu nước ngoài yếu, hàng tồn kho tăng cao, thị trường tiêu thụ khó khăn nên doanh nghiệp giảm nhu cầu vay vốn; một số doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn, nên không đủ điều kiện vay vốn; trong điều kiện kinh tế khó khăn, người dân hạn chế chi tiêu và giảm nhu cầu vay vốn tiêu dùng.
Trong điều kiện như vậy, ngân hàng cũng phải tăng cường quản trị rủi ro nên việc xem xét cấp tín dụng cũng phải chặt chẽ hơn, để hạn chế nợ xấu. Thực tế, những doanh nghiệp có dự án tốt, ngân hàng vẫn chấp nhận cho vay với lãi suất thấp.