M1 Abrams có giúp Ukraine thay đổi cục diện chiến trường?
Theo chuyên gia phân tích quân sự Michael Peck, dù sự xuất hiện của xe tăng Abrams tại tiền tuyến sẽ tăng thêm sức mạnh cho cuộc phản công của Ukraine, nhưng chúng sẽ chỉ hiệu quả nếu Kiev sử dụng tốt cùng với các chiến thuật phối hợp vũ khí.
Vào đầu năm nay, Mỹ đồng ý viện trợ 31 xe tăng chủ lực M1A2 Abrams cho Ukraine sau nhiều tháng từ chối yêu cầu này. Lầu Năm Góc sau đó cho biết sẽ viện trợ biến thể M1A1 được tân trang lại. Một số đồng minh phương Tây cũng đã cung cấp cho Ukraine các xe tăng chiến đấu chủ lực như Leopard 2 và Challenger 2.
Xe tăng chiến đấu chủ lực M1 Abrams khai hỏa trong một cuộc tập trận. Ảnh: Getty Images
“Dù xe tăng Abrams là sự bổ sung có giá trị cho Ukraine, nhưng 31 chiếc xe dường như không đủ để thay đổi đáng kể diễn biến trên chiến trường”, ông Peck nói.
Một số chuyên gia quân sự bày tỏ sự hoài nghi về những lợi thế của Ukraine sau khi được trang bị thêm một loại xe tăng mới vào lực lượng vũ trang, trong bối cảnh cuộc phản công của Kiev diễn ra không như mong đợi.
“Về mặt quân sự, tôi nghĩ Ukraine sẽ gặp nhiều thách thức hơn là lợi thế khi có thêm xe tăng mới”, Marina Miron, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại khoa nghiên cứu chiến tranh của Đại học King’s College London, cho hay.
Ngày 19/9, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết, xe tăng Abrams của quân đội Mỹ sẽ sớm đến Ukraine và họ sẽ “bổ sung thêm khả năng bọc thép đáng gờm khác để loại xe tăng này tham gia chiến đấu cùng những chiếc Leopard đã có mặt trên chiến trường”.
Các nhà quan sát cho rằng, mùa đông sắp tới với thời tiết không thuận lợi sẽ khiến cuộc phản công trở nên khó khăn hơn, quân đội Ukraine cần phải cân nhắc kỹ lưỡng việc tham chiến của những chiếc M1 Abrams.
Khả năng chiến đấu của xe tăng Abrams có thể sẽ phụ thuộc vào điều kiện thời tiết dọc chiến tuyến. Vào mùa đông, lực lượng Ukraine sẽ phải đối mặt với những trận mưa lớn có thể khiến các con đường đầy bùn lầy và thời tiết băng giá khiến các hoạt động chiến đấu trở nên khó khăn hơn.
Trong khi đó, chuyên gia Peck cho biết, xe tăng Abrams hoạt động tốt nhất trong điều kiện thời tiết khô ráo. “Sẽ là một thử thách đối với Ukraine khi đưa xe tăng Abrams tham gia các hoạt động chiến đấu trong điều kiện bùn lầy và tuyết. Một số khu vực còn có nhiều sông, suối”.
Tuy nhiên, Ukraine không tỏ ra e ngại trước những khó khăn vào mùa đông. Thiếu tướng Kyrylo Budanov, lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự của Ukraine, cho biết: “Cuộc giao tranh sẽ tiếp tục bằng cách này hay cách khác. Chiến đấu trong thời tiết lạnh, ẩm ướt, bùn lầy sẽ khó khăn hơn nhưng chiến dịch tấn công sẽ tiếp tục trên mọi mặt trận”.
Trong tuần qua, các quan chức Ukraine cho biết dù chiến dịch phản công mùa hè của Ukraine tập trung vào khu vực phía Nam Zaporizhzhia, Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát hai ngôi làng ở phía Đông khu vực Donetsk, gần thành phố Bakhmut.
Đầu tháng 9, các lực lượng Ukraine tuyên bố đã chọc thủng phòng tuyến đầu tiên trong hệ thống cứ điểm của Nga ở tỉnh Zaporizhzhia. Ukraine cho biết các lực lượng của Kiev hiện đang ở giữa lớp phòng tuyến thứ nhất và thứ hai quanh thị trấn Robotyne.
Ukraine sẽ hy vọng sử dụng xe tăng Abrams do Mỹ cung cấp để tiếp tục tiến về phía Nam, tới thành phố Tokmak hiện do Nga kiểm soát, sau đó tới Melitopol và cuối cùng là hướng tới Biển Azov.
“Việc sử dụng xe tăng Abrams ở Zaporizhzhia sẽ không đạt hiệu quả cao khi mùa mưa bắt đầu, vì những chiếc xe tăng này có thể bị mắc kẹt trong bùn. Các phương tiện hỗ trợ cũng có thể bị kẹt. Điều này sẽ gây bất lợi cho Ukraine”, chuyên gia Miron cho hay.
Thách thức của M1 Abrams trên chiến trường Ukraine
Theo Newsweek, Ukraine cũng cần phải xem xét việc sử dụng hợp lý ba loại xe tăng chiến đấu chủ lực khác nhau của phương Tây trên chiến trường.
“Việc sử dụng ba loại xe tăng ở những nơi như Zaporizhzhia sẽ tạo ra thách thức về mặt hậu cần. Điều này có thể gây áp lực cho hệ thống hậu cần của Ukraine mà Nga đang cố gắng nhắm tới, và nếu thành công, lực lượng của Moscow có thể khiến các xe tăng Abrams, Challenger hoặc Leopard do các đồng minh phương Tây của Kiev cung cấp không thể hoạt động hết khả năng”, bà Miron nói.
Xe tăng M1 Abrams Mỹ diễn tập tại Romania tháng 8/2020. Ảnh: US Army
Ngoài ra, việc bảo trì cho xe tăng sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong môi trường mưa và bùn lầy. Bùn có thể tích tụ bên ngoài và các bộ phận của xe, đòi hỏi phải vệ sinh và bảo trì xe tăng thường xuyên hơn.
“Một vấn đề khác đối với M1 Abrams là loại xe tăng này sử dụng nhiều nhiên liệu”, bà Miron nói thêm.
Ngay sau khi Mỹ cam kết chuyển giao Abrams cho Ukraine, các nhà phân tích cho rằng loại xe tăng này ngốn nhiên liệu có thể gây ra một số vấn đề cho Ukraine.
“Có một loại nhiên liệu cụ thể cung cấp cho xe tăng Abrams và chúng tôi phải đảm bảo rằng nguồn nhiên liệu đó có sẵn cho Ukraine”, Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby, cho biết.
Một vấn đề khác là Ukraine cần có đủ đạn dược cho nhiều loại xe tăng khác nhau do phương Tây cung cấp.
“Không phải tất cả các xe tăng đều sử dụng cùng một loại đạn và nguồn đạn dược không phải lúc nào cũng có sẵn. Bởi vậy, nếu quân đội Ukraine không nhận được số lượng đạn dược cần thiết, điều đó sẽ làm giảm tính hữu dụng của xe tăng Abrams hoặc bất kỳ loại xe tăng nào khác”, bà Miron cho hay.
Những chiếc xe tăng Abrams khi xuất hiện trên chiến trường sẽ phải đối mặt với hệ thống phòng thủ vững chắc của Nga.
“Không biết liệu xe tăng Abrams có thể vượt qua các bãi mìn và phòng tuyến răng rồng của Nga ra sao. Các lực lượng Nga có rất nhiều vũ khí chống tăng và mìn chống tăng, những thứ đã gây tổn thất cho xe thiết giáp của Ukraine”, chuyên gia Peck nói.