Xét nghiệm Dengue chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết. Nguồn: WHO.
Trong đó, bệnh sốt xuất huyết do virus dengue (bệnh sốt xuất huyết thông thường, phổ biến nhất) được cảnh báo cao nhất, với khoảng từ 100 đến 400 triệu dân số thế giới có nguy cơ mắc bệnh mỗi năm.
Theo WHO, tỷ lệ mắc bệnh sốt xuất huyết đã gia tăng đáng kể trên khắp thế giới trong những thập kỷ gần đây, với 505.430 ca vào năm 2000 đã lên 5,2 triệu ca vào năm 2019, tức tăng hơn 10 lần chỉ trong vòng 2 thập kỷ. Điều này là do tác động của biến đổi khí hậu. Lượng mưa cao, nhiệt độ tăng và thậm chí khan hiếm nước tạo điều kiện cho muỗi sinh sản. Ngoài ra, sự gia tăng lưu lượng người và hàng hóa, đô thị hóa song song với nạn phá rừng và vệ sinh môi trường kém cũng thúc đẩy căn bệnh truyền nhiễm này.
Là bệnh do muỗi lan truyền nên Zika, Chikungunya cũng nằm trong xu thế đó, dù ít phổ biến hơn nhưng không kém phần nguy hiểm. Chikungunya là một loại virus lây lan qua muỗi Aedes, được tìm thấy ở hầu hết các châu lục và đốt chủ yếu vào ban ngày. Cho đến nay, 115 quốc gia đã báo cáo về sự lây lan của bệnh truyền nhiễm này. Gần 70% số ca tử vong do Chikungunya được báo cáo là người trên 60 tuổi, chủ yếu mang bệnh nền. 20% trường hợp tử vong được báo cáo là ở trẻ sơ sinh bị nhiễm bệnh trong cuộc sinh (khả năng bị lây từ mẹ khi sinh nở khoảng 49%).
Còn Zika chủ yếu gây bệnh nhẹ ở người khỏe mạnh nhưng có thể gây nguy hiểm nếu người nhiễm là thai phụ, làm tăng nguy cơ biến chứng khi sinh cũng như dị tật cho thai nhi.
Giải pháp được WHO khuyến nghị đối với ngành y tế các quốc gia cần làm là tập trung vào việc giám sát rủi ro, phòng ngừa, chuẩn bị, phát hiện và ứng phó với dịch bệnh, đồng thời xây dựng liên minh các đối tác rộng rãi.
“Nhiều người vẫn không nhận biết nguy cơ đến từ muỗi. Nhưng thực tế cho thấy muỗi chính là loài lây truyền bệnh nhanh nhất vì nó có thể chích qua da người để hút máu, đồng thời lại chích sang người khác. Nói dễ hiểu là nó gây bệnh qua đường máu, mà đó lại chính là cách lây bệnh dễ nhất” - bác sĩ S.Escalle, chuyên gia bệnh truyền nhiễm cảnh báo.