Đáng lo
Mùa tuyển sinh năm nay, điểm chuẩn khối trường công an, quân đội cao mức kỷ lục. Trong đó, trường có mức điểm chuẩn cao nhất là Học viện An ninh nhân dân.
Năm 2017, Học viện An ninh nhân dân, Đại học Phòng cháy chữa cháy lấy chuẩn vượt trên điểm tuyệt đối cho nữ, lần lượt 30,5 (ngành Ngôn ngữ Anh, khối D1) và 30,25 (phía Bắc, khối A). Mức này cao hơn năm ngoái lần lượt là 0,75 và 2,65 điểm.
Điểm chuẩn vào các trường công an, quân đội năm 2017 cao kỷ lục.
Bình luận về thực tế này, GS Lương Công Nhớ (Hiệu trưởng trường Đại học Hàng Hải Việt Nam) cho rằng điều đó thể hiện việc thí sinh đang lựa chọn ngành nghề không phải vì đam mê.
"Đó là hệ quả tất yếu. Nhiều thí sinh lựa chọn trường không phải vì đam mê hay yêu thích mà vì các trường công an, quân đội không mất học phí, có phụ cấp, bố trí chỗ ăn chỗ ở, ra trường có việc làm ngay nên thu hút thí sinh”.
Thậm chí, ông Nhớ còn bày tỏ lo lắng và chỉ ra nhiều hệ luỵ nếu thực tế này tiếp tục lặp lại trong thời gian tới.
Đó là việc một lượng lớn nhân lực có tư duy, có khả năng sẽ tiếp tục đổ dồn vào các trường công an, quân đội trong khi đó những ngành nghề khác cũng rất cần những chuyên gia giỏi để phục vụ sự phát triển kinh tế đất nước trong tương lai.
Nếu thí sinh giỏi chỉ chăm chăm vào các trường công an, quân đội thì sẽ xảy ra hiện tượng trong tương lai không xa đất nước sẽ thiếu hụt những kỹ sư, nhà khoa học tài năng để phát triển kinh tế đất nước.
Lực lượng công an, quân đội chiếm tỷ lệ bao nhiêu phần trăm trong lực lượng lao động của cả nước trong khi các ngành khác cũng cần những thí sinh có năng lực, trí tuệ. - GS Lương Công Nhớ.
“Đây là điều đáng lo ngại. Việc này hơn nữa tất yếu gây ra việc mất cân bằng ngành. Lực lượng công an, quân đội chiếm tỷ lệ bao nhiêu phần trăm trong lực lượng lao động của cả nước. Trong khi các ngành khác cũng cần những thí sinh có năng lực, trí tuệ”, ông Nhớ phân tích.
Bên cạnh đó, GS Phạm Minh Hạc (Nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) cũng bày tỏ việc các thí sinh giỏi đổ dồn vào ngành công an, quân đội là điều mà chúng ta phải suy nghĩ.
“Làm sao để những người giỏi, người tài phân bổ vào cho nhiều ngành trong toàn xã hội, đất nước nới phát triển toàn diện. Không chỉ ngành công an, quân đội mới cần người tài, tất cả các ngành, kể cả ngành nông nghiệp cũng cần và thiếu người tài.
Đây là việc của những người quản lý. Quản lý ở đây không phải ở ngành giáo dục đào tạo mà ở chế độ chính sách”, GS Phạm Minh Hạc phân tích.
Vị nguyên Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo chỉ ra từ Đại hội X, Đại hội XI và XII của Đảng cũng nhấn mạnh phải có nguồn nhân lực chất lượng cao, nghĩa là phải được đào tạo cẩn thận.
“Để phân bổ nguồn nhân lực vào các trường đại học phải có chính sách của Nhà nước, chính sách đúng thì sẽ phân bổ được các em học sinh giỏi vào các trường”, GS Hạc kiến nghị.
Ông Hạc cho đề nghị “Nhà nước phải xem lại chính sách tại sao học sinh tập trung nhiều vào các trường quân đội, qông an”.
Cụ thể ở đây, chính sách của Nhà nước là phải điều khiển được luồng nhập học, chính sách như học bổng, nơi ăn ở, việc làm sau khi ra trường.
Các ngành nghề này cần đó phải tạo ra môi trường tăng trưởng tốt, có chất lượng cao cũng như tạo ra mặt bằng thu nhập tốt thì sẽ hút thí sinh.
Điểm chuẩn vào các trường công an, quân đội cao kỷ lục cũng khiến nhiều chuyên gia bày tỏ lo lắng về việc mất cân bằng nguồn nhân lực có chất lượng cao trong tương lai.
Cũng có cùng góc nhìn này, nhiều chuyên gia giáo dục, việc các thí sinh có tâm lý đăng ký vào ngành học công an, quân đội để “ra trường có việc luôn” cũng là một vấn đề đáng ngại và đáng tiếc.
Rõ ràng, các bạn trẻ chọn nghề để “an toàn” chứ không xuất phát từ đam mê hay hiểu biết về ngành nghề.
Thậm chí, chuyên gia tâm lý còn lo lắng khi nhiều gia đình khuyến khích con em vào ngành vì dễ kiếm tiền. Điều đó sẽ khiến các em có những suy nghĩ sai lệch về ngành nghề dẫn tới nhiều hệ luỵ không hay sau này.
Bên cạnh đó, tâm lý của các phụ huynh cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc lựa chọn ngành học của con.
Phụ huynh thường có tâm lý yên tâm hơn vì con mình được quản lý chặt chẽ, hầu như không bị sa ngã do những tác động của xã hội nếu học tập trong các ngôi trường công an, quân đội.
Tuy nhiên, chính suy nghĩ này của phụ huynh đã tước đi cơ hội được trưởng thành sớm của các bạn trẻ. Đó chính là tâm lý thụ động, ngại va vấp, ngại trưởng thành khi đã ngoài 18 tuổi.
Vì sao?
Đại tá Trần Ngọc Thịnh (Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Học viện An ninh nhân dân) cho biết điểm chuẩn các trường trong ngành lực lượng vũ trang cao cũng là điều đáng mừng.
Lý giải nguyên nhân điểm chuẩn cao, đại tá Thịnh cho rằng: “Thứ nhất, do chỉ tiêu giảm hơn một nửa, toàn khối công an giảm từ 3.200 xuống 1.500 chỉ tiêu. Điểm chuẩn của ngành lên mức 30.5 điểm cũng là do chỉ tiêu ít, số hồ sơ lớn, điểm thi cao.
Thứ hai, năm nay thí sinh đạt điểm môn tự nhiên cao. Đó là lý do sau khi biết điểm, các em được điều chỉnh nguyện vọng nên số học sinh giỏi đăng ký vào trường tăng lên”.
“Trường lấy mức điểm cao là căn cứ vào phương án tuyển sinh chung của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT). Theo đó, thí sinh đăng ký vào trường và có kết quả cao thì đó là cái chung”, ông Thịnh nói.
Ông Thịnh chia sẻ them về trường hợp lấy điểm chuẩn 30,5 đối với ngành Ngôn ngữ Anh của Học viện An ninh.
“ Ngành Ngôn ngữ Anh của trường tuyển 20 thí sinh, có 3 chỉ tiêu nữ nhưng có 104 hồ sơ đăng ký vào, tất cả đều đạt 27 điểm trở lên”, ông Thịnh dẫn chứng.
Còn TS. Trần Hồng Quang (Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Học viện Cảnh sát nhân dân) cho biết, trường xét điểm chuẩn dự trên kết quả thi THPT Quốc gia. Trên cơ sở đó, nhà trường đã báo cáo đề án công khai và chuyển lên Bộ GD-ĐT.
Ông Quang cũng lý giải nguyên nhân khiến điểm chuẩn năm nay cao: “Theo tôi, điểm cao vì Bộ Công an giảm chỉ tiêu tuyển sinh và có nhiều thí sinh thi. Như vậy, chỉ tiêu giảm, thí sinh đăng ký đông thì điểm chuẩn sẽ cao.
Đặc biệt, khối trường Công an, Quân đội còn phải tiếp nhận lượng lớn thí sinh là lính nghĩa vụ tham gia thi và ứng tuyển trong tổng số chỉ tiêu đề ra nên vấn đề điểm chuẩn cao là điều dễ dàng có”.
Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Học viện Cảnh sát nhân dân cho rằng đầu vào cao thì sẽ tuyển chọn được học sinh giỏi, đáp ứng yêu cầu đào tạo của trường.
Lý giải về việc điểm chuẩn các trường công an, quân đội năm nay cao kỷ lục, bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: “Điểm chuẩn cao của các trường công an, quân đội biểu hiện giữa chỉ tiêu và những thí sinh tham gia xét tuyển.
Các trường công an, quân đội chỉ tiêu ít và những người tham gia xét tuyển nhiều cộng với chính sách bao cấp trong quá trình học và chính sách đảm bảo đầu ra cho sinh viên, cho nên thu hút thí sinh giỏi vào trường”.
Bà Phụng cũng khẳng định đây là thực tế chắc chắn xảy ra khi số lượng lớn thí sinh giỏi dự thi vào trường công an, quân đội trong khi số lượng chỉ tiêu lại rất ít.