Ngày 7.10, văn phòng của nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã công bố bài trả lời phòng vấn của bà trên báo Yomiuru Shimbun (Nhật), trong đó bà nói: “Trong tương lai gần, Đài Loan và Nhật sẽ tiến hành thương lượng về khả năng hợp tác hàng hải”.
Bà Thái cho biết không loại trừ khả năng việc này sẽ được tiến hành ngay trong tháng 10.
Theo bà Thái Anh Văn, Đài Loan mong muốn hợp tác với chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe nhằm thắt chặt hơn nữa mối quan hệ với Nhật và xây dựng ổn định trong khu vực.
Bà nói: “Đối với Đài Loan, Thủ tướng Abe là một người quen thuộc từ lâu. Chúng tôi cũng biết rằng ông ấy có thiện cảm với Đài Loan”.
Tuyên bố này của nhà nữ lãnh đạo Đài Loan được đưa ra trong lúc giữa Nhật và Trung Quốc đang xảy ra tranh chấp trên biển.
Động thái xích lại gần hơn với Đài Loan của Tokyo rất có thể sẽ gây thêm căng thẳng với Bắc Kinh vì đụng chạm nguyên tắc “một Trung Quốc” (Bắc Kinh luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc).
Ngoài ra, mối quan hệ Trung-Nhật còn bị sứt mẻ do thời gian qua Tokyo đã hỗ trợ Philippines và Việt Nam cải thiện khả năng kiểm soát an ninh trên biển.
Từ lúc lên nắm quyền lãnh đạo Đài Loan vào tháng 5.2016 đến nay, bà Thái Anh Văn chưa bao giờ chính thức tuyên bố chấp nhận hoặc bác bỏ nguyên tắc “một Trung Quốc” khiến Bắc Kinh nghi ngờ bà có ý định đấu tranh giành độc lập.
Hồi tháng 6.2016, Trung Quốc từng tuyên bố cắt đứt cơ chế liên lạc với Đài Bắc vì cho rằng bà Thái đã bác bỏ nguyên tắc “một Trung Quốc”.
Nói về mối quan hệ với Bắc Kinh, bà Thái Anh Văn cho rằng Bắc Kinh có thái độ “tương đối thực tế và bình tĩnh” đối với những gì đang diễn ra hiện nay tại Đài Loan.
Tuy nhiên bà cũng e ngại cho rằng “chúng ta cũng đã thấy Trung Quốc từng gây nhiều áp lực lên Đài Loan để có được lợi thế chính trị”.