Tại hội thảo Vietnam Mobile Day 2016 diễn ra vào cuối tuần trước, đại diện Cục TMĐT&CNTT của Bộ Công Thương đã trả lời cho cộng đồng những người làm việc trong lĩnh vực công nghệ về việc điều luật 292 của Bộ luật Hình sự 2015 có ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh, khởi nghiệp như thế nào.
Đại diện của một số hiệp hội doanh nghiệp cũng tư vấn thêm cho cộng đồng khởi nghiệp về tính chất pháp lý của điều luật này.
Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục TMĐT&CNTT thuộc Bộ Công Thương, nói:
"Mấy ngày nay, tôi cũng nghe nói tới việc Bộ luật Hình sự sửa đổi sẽ hình sự hoá một số hoạt động liên quan tới lĩnh vực Internet như sàn giao dịch thương mại điện tử, phát triển ứng dụng di động, cung cấp dịch vụ viễn thông…
Bản thân chúng tôi không chủ trương hình sự hoá các hoạt động kinh doanh; các vi phạm trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT) hiện nay cũng chỉ dừng lại ở mức xử lý vi phạm hành chính và chỉ điều chỉnh các doanh nghiệp, pháp nhân (PV: không liên quan tới các cá nhân viết phần mềm, game...).
Ông Linh nhận xét rằng có lẽ các đơn vị soạn thảo Bộ luật Hình sự 2015 và đặc biệt là Bộ Công an, đơn vị chấp bút chính trong việc soạn thảo bộ luật này, chỉ đặt vấn đề ở góc độ an ninh quốc gia.
Có lẽ mong muốn của đội ngũ soạn thảo luật là xử lý các trường hợp vi phạm trên môi trường Internet, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh quốc gia…
Cục TMĐT&CNTT cũng cho biết, hiện tại, các quy định trong lĩnh vực TMĐT chỉ tiến hành xử lý đối với các doanh nghiệp (nếu có vi phạm); còn đối với các cá nhân hoạt động trên môi trường Internet thì ngành TMĐT không thể nắm được hành vi của từng cá nhân.
Như lời nói của đại diện Cục TMĐT&CNTT kể trên thì điều luật 292 của Bộ luật Hình sự 2015 sẽ không ảnh hưởng tới việc phát triển các mô hình kinh doanh trong lĩnh vực công nghệ hoặc các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam.
Tuy nhiên, có thể thấy rằng việc hình sự hoá hay không lại không thuộc thẩm quyền của Cục TMĐT&CNTT, Bộ Công Thương.
Ông Nguyễn Thanh Hưng, Chủ tịch Hiệp hội TMĐT Việt Nam (VECOM), cũng tư vấn thêm rằng các cá nhân, công ty quan tâm tới khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ nên đọc kỹ Nghị định 52 về TMĐT (Nghị định số 52/2013/NĐ-CP).
Đồng thời, các cá nhân, công ty nếu có gặp khó khăn về vấn đề pháp luật có thể nhờ đến sự hỗ trợ từ đại diện các tổ chức như VECOM, Hiệp hội các doanh nghiệp phần mềm và Dịch vụ CNTT (VINASA), Hội Tin học Việt Nam…
Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn rằng Nghị định 52/2013 của Chính phủ có địa vị pháp lý thấp hơn Bộ luật Hình sự 2015 nên trong trường hợp hai văn bản pháp luật này không thống nhất với nhau thì Bộ luật Hình sự 2015 là căn cứ pháp lý quan trọng hơn để tòa án xem xét.
Còn về quy định cấp phép, thu thuế... ông Linh chia sẻ thêm rằng những người kinh doanh nhỏ lẻ, cá nhân kinh doanh với mức doanh thu không thường xuyên, liên tục, một ngày dăm ba triệu đồng, không phải kinh doanh theo kiểu chuyên nghiệp… thì không nói làm gì, nhưng một khi đã kinh doanh, phát sinh doanh thu một cách thường xuyên, liên tục thì phải làm nghĩa vụ với Nhà nước, phải nộp thuế thu nhập, thuế doanh nghiệp…
Theo ông Nguyễn Đình Thắng, Phó chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp phần mềm và Dịch vụ CNTT (VINASA), tổ chức này đang rất quan tâm đến những vấn đề như “hình sự hoá” các vi phạm hành chính trong kinh doanh; xử phạt hành chính, thu thuế… đối với các công ty khởi nghiệp.
Từ các vấn đề này, VINASA sẽ kiến nghị lên Chính phủ về việc không nên đưa ra những quy định có thể tạo ra sự “kìm hãm” ngay từ đầu đối với các dự án khởi nghiệp, những công ty còn non trẻ…
Trước đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp và cộng đồng những người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ đã tỏ ra lo lắng đối với quy định trong điều luật 292 Bộ luật Hình sự 2015 vì một số vi phạm hành chính như không kịp đăng ký giấy phép có thể bị quy thành “tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông”.
Thậm chí, đã có một số người cho rằng việc từ bỏ “hình sự hóa” hoạt động kinh doanh trái phép đối với hầu hết những ngành nghề truyền thống nhưng lại chuyển sang “hình sự hóa” đối với doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ sẽ là một bước đi lùi!