SOHA NEWS
Hai cây mai bằng đồng mạ vàng 24K xác lập kỷ lục lớn nhất Việt Nam trị giá 11 tỷ đồng
Là người con thuộc thế hệ thứ ba trong gia đình có truyền thống về nghề đúc đồng mỹ nghệ nên từ nhiều năm nay, anh Đỗ Xuân Ngọc (Bình Thạnh, TP.HCM) luôn trăn trở về việc tạo ra một sản phẩm riêng cho mình thay vì chỉ đi làm gia công suốt đời.
Tình cờ, một ngày đầu năm 2022, anh Ngọc có ghé thăm vườn mai nằm ven quốc lộ 13, Hiệp Bình Chánh, TP Thủ Đức, được một nghệ nhân trồng mai kể câu chuyện cây mai cổ của gia đình chết vì ngập nước. Người đàn ông ông ước có thể làm lại một cây mai mạ vàng như thế để kỷ niệm. Anh Xuân Ngọc lập tức chớp lấy ý tưởng này và nhờ người nghệ nhân trồng mai hỗ trợ thực hiện.
Không có nhiều kiến thức về mai, thời gian đầu anh Ngọc phải kết nối nhiều nghệ nhân ở làng mai Thủ Đức để học hỏi. Anh bắt tay thực hiện cây mai đầu tiên cao một mét, dáng trực.
Không giống mạ hoặc dát vàng các sản phẩm đúc đồng khác, anh Ngọc cho biết chế tác cây mai phức tạp hơn, từ việc tạo dáng đứng cho có hồn, cánh hoa, nhụy... đòi hỏi người thợ đúc phải tỉ mỉ từng chi tiết.
Cây mai đầu tay anh thực hiện thử nghiệm trong vòng bốn tháng, chủ yếu bằng phương pháp thủ công, dùng 25 kg đồng nguyên chất làm lõi bên trong và mạ khoảng 18 chỉ vàng.
Anh Ngọc (áo trắng) cùng các cộng sự của mình chế tác ra cây mai dát vàng.
Anh Ngọc kể, thời gian đầu vì chưa có kinh nghiệm về kỹ thuật và công nghệ chế tác, phải làm đi làm lại hai, ba lần. Sau đó, anh thử nghiệm nhiều loại vàng khác nhau để đánh giá độ dày mỏng, độ màu và quyết định dùng vàng 24K.
"Khi làm ra cây mai đầu tiên cao 1m6, nghĩ rằng về mặt kỹ thuật, kinh nghiệm, kiến thức, thiết bị công nghệ bản thân tôi tin tôi làm được. Nhưng vì tôi chủ quan, không tham khảo ý kiến của những nghệ nhân trồng mai, những người có kiến thức và kinh nghiệm trồng và ghép mai nên khi làm ra thành phẩm đầu tiên, tôi đã gặp thất bại và tốn gần 1 tỷ đồng để đập bỏ và sửa chữa lại nó".
Từ cây mai đầu tiên, anh rút kinh nghiệm và cải tiến dần để đưa ra một quy trình chuẩn cho chế tác mai bằng đồng mạ vàng, trải qua khoảng 72 công đoạn khác nhau. Với quy trình này, anh bắt tay vào chế tác cây mai thứ hai dáng rồng với thiết kế cao ba mét.
Đầu tiên, anh phải lên ý tưởng về dáng cây mai, có thể là dáng trực, long cuốn thủy, dáng bonsai... Tiếp đến là công đoạn phác thảo mẫu trên máy vi tính, in mẫu theo kích thước đã chọn và tiến hành lên khuôn. Riêng phần hoa đặc trưng có nhiều cánh và nhuỵ, là loại hoa nằm trong bộ tứ mộc cao quý bậc nhất của phong thủy Việt Nam với 5 cánh đại diện cho ngũ phúc: Hạnh Phúc - May Mắn - Trường Thọ - Thành Công - Hòa Bình, có ý nghĩa đặc biệt, yêu cầu độ tinh xảo cao nên người thợ phải làm khuôn từng phần.
"Chúng tôi thực hiện cây mai này trong 71 ngày với 20 người công nhân. Cây được mạ bằng 121 chỉ vàng 24K và nặng 285 kg. Chiều ngang 2,8m và chiều cao là 3m. Cây mai vàng Rồng Việt hiện tại có giá 5,5 tỷ. Những bông hoa mai được làm từ hợp kim đồng rồi mạ vàng 24k, mô tả hoa mai trong thời kỳ mãn khai rực rỡ nhất, tượng trưng cho những điều may mắn, hạnh phúc đang hội tụ và nở rộ". Anh Ngọc giới thiệu về cây mai vàng Rồng Việt.
Cận cảnh cây mai vàng Rồng Việt với những đường nét tinh xảo, chi tiết được hoàn thiện công phu, tỉ mỉ
Sau khi gia công cơ khí, người thợ tiếp tục mài nhám, lắp ráp, gia công bằng tay, đếm hoa đếm nụ, nhụy, ráp từng module và đánh bóng. Cây mai sau khi thành hình sẽ được tiến hành mạ vàng từng chi tiết, phủ lớp nano để bảo vệ vàng được lâu và chống bám bụi. Toàn bộ công đoạn mất từ vài tuần đến nửa năm, tùy vào kích thước của cây mai.
Anh Ngọc tiết lộ, chất liệu bên trong của cây mai khoảng 65% đồng nguyên chất và 35% kẽm nguyên chất. Chất liệu này có độ cứng và bền cao, không bị oxy hóa trong quá trình sử dụng.
Ngoài chế tác cây mai Rồng Việt, anh Ngọc sau đó còn cho ra đời một cây mai khác tên là Mai vàng Đại Phúc.
Giống như cây mai Rồng Việt, cây mai Đại Phúc nặng 397kg, bao gồm 2058 hoa, 1.576 nụ, 1218 nụ nhỏ, 23 cành chính, 250 cành phụ. Được dát từ hơn 143 chỉ vàng trong vòng 860 giờ với tổng giá trị lên đến 6 tỷ đồng.
Chia sẻ về ý nghĩa của hai cây mai này, anh Ngọc cho biết: "Nếu như cây mai Rồng Việt có dáng rồng, dưới gốc là đầu rồng, trên thân và ngọn là đuôi của con rồng, tôi muốn nó là biểu tượng cho dân tộc Việt Nam gắn với ý nghĩa con rồng cháu tiên, thể hiện đất nước đang vươn lên mạnh mẽ như con rồng của Châu Á. Còn cây mai Đại Phúc dáng trực, lại có phần quyền quý, hiên ngang, hàm ý giúp gia chủ thu hút đức phúc tứ phương, ngày một thịnh vượng".
Cây mai Đại Phúc có giá khoảng 6 tỷ đồng
Được biết, sau khi hoàn thiện sản phẩm, cây mai Rồng Việt đã được Sách kỷ lục Việt Nam trao chứng nhận “Cây Mai Đại Phúc bằng đồng mạ vàng 24k lớn nhất Việt Nam”.
"Tôi hy vọng mỗi cây mai mạ vàng sẽ mang không khí Tết đến với những người con xa xứ và để bạn bè quốc tế biết đến văn hóa Việt nam"
Là người có niềm đam mê với hàng thủ công mỹ nghệ, nên ngoài chế tác ra những cây mai khủng, anh Ngọc còn có những cây mai với kích thước nhỏ hơn như 2m4, 1m8, 1m,... là những món quà mang ý nghĩa đặc biệt, có thể gửi gắm đến những gia đình cộng đồng người Việt trong nước cũng như những gia đình người Việt định cư ở nước ngoài để có thể trưng trong ngày Tết, nhằm phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
"Nhằm mong muốn cho người dân cả nước được chiêm ngưỡng, chúng tôi đã đưa cây mai vàng Rồng Việt và cây mai vàng Đại thụ cùng những phiên bản nhỏ hơn ra trưng bày ở hội chợ hoa ở Hà Nội để người dân miền Bắc được thưởng ngoạn, còn ở miền Nam tôi đang đợi chính quyền thành phố phê duyệt để có thể diễu hành ở đường hoa Nguyễn Huệ trong dịp Tết này".
Anh Ngọc hy vọng sự hiện diện của cây mai dát vàng kỷ lục sẽ tạo được dấu ấn đặc sắc cho năm mới 2023 và lan tỏa được nét đẹp văn hóa ngày tết của người Việt đến với bạn bè quốc tế.