Chiều 13/11, với đa số đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Luật Cư trú (sửa đổi). Một trong những điểm đáng chú ý được báo chí và dư luận quan tâm là quy định thời gian “khai tử” sổ hộ khẩu.
Theo điều khoản thi hành được quy định trong luật, kể từ ngày luật này có hiệu lực thi hành 1/7/2021, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho đến hết ngày 31/12/2022.
Trường hợp thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú khác với thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú thì sử dụng thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú.
Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký, khai báo về cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong sổ hộ khẩu, sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã cấp.
Khi luật có hiệu lực, Chính phủ và các bộ, ngành liên quan cần rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành có nội dung quy định liên quan đến sổ hộ khẩu, sổ tạm trú hoặc có yêu cầu xuất trình giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quy định của luật này.
Luật thông qua, Quốc hội yêu cầu hạn chế việc sử dụng thông tin về nơi cư trú là điều kiện để thực hiện các thủ tục hành chính. Tránh phát sinh thủ tục, thêm phiền phức cho dân.
Trước đó, do việc cho phép tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đến hết ngày 31/12/2022 để chứng minh nơi cư trú còn nhiều ý kiến khác nhau, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu thăm dò ý kiến của các đại biểu Quốc hội.
Kết quả lấy phiếu cho thấy, có 266/402 đại biểu Quốc hội tham gia cho ý kiến đã đồng ý với phương án cho phép người dân được tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp cho đến hết ngày 31/12/2022.
Có 135 đại biểu đồng ý với phương án chấm dứt giá trị sử dụng của sổ hộ khẩu, sổ tạm trú trong các giao dịch kể từ ngày 1/7/2021, khi Luật Cư trú (sửa đổi) có hiệu lực.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, việc cho phép người dân tiếp tục dùng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp đến hết năm 2022 để chứng minh thông tin về nơi cư trú nhằm tránh làm phát sinh thêm thủ tục hành chính, thêm phiền phức cho người dân, tạo áp lực lớn cho các cơ quan quản lý, đăng ký cư trú tại thời điểm luật mới có hiệu lực thi hành.
Quy định này cũng không làm ảnh hưởng đến hiệu lực thi hành của Luật Cư trú và việc triển khai thực hiện các quy định của luật ngay từ thời điểm ngày 1/7/2021.
Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu về cư trú hoàn thành, vận hành thông suốt và các cơ quan, tổ chức, địa phương thực hiện tốt việc kết nối, liên thông, chỉ cần sử dụng số định danh cá nhân là có thể xác định được thông tin nhân thân, thông tin về nơi cư trú của công dân.
Khi đó, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sẽ tự chấm dứt vai trò ngay cả khi chưa đến thời hạn 31/12/2022.