Trong nhiều hoạt động tác chiến gần đây ở mặt trận phía Đông, bao gồm việc đánh chiếm ngôi làng chủ chốt gần Bakhmut (Artemovsk), các cảnh sát Ukraine sử dụng lựu đạn và súng bộ binh để xông thẳng vào lực lượng Nga đang chiếm giữ nơi đó.
Lữ đoàn cảnh sát Ukraine Lyut trên thao trường. Ảnh: Washington Post.
Xung đột vũ trang quy mô lớn giữa Nga và Ukraine đã đưa xuống chiến hào nhiều nhân viên cảnh sát Ukraine chuyên đi xe ô tô tuần tra đường phố.
Mặc đồ ngụy trang, tay cầm tiểu liên AK và súng B-41, lực lượng cảnh sát này trông chẳng khác nào các quân nhân thực thụ của Ukraine, với nhiệm vụ tương đồng. Tuy nhiên, họ thuộc về lữ đoàn tấn công của cảnh sát quốc gia Ukraine, mang tên Lyut, mới được thành lập trong năm nay (2023).
Lữ đoàn này tận dụng các kỹ năng chiến đấu mà cảnh sát Ukraine đã được huấn luyện và trám vào khoảng trống do quân đội Ukraine thiếu hụt nhân lực. Đơn vị này cũng hoạt động theo một cơ cấu chỉ huy khác, cho phép các cảnh sát kỳ cựu có thể tham chiến và vẫn giữ được cấp bậc của mình thay vì phải gia nhập quân đội.
Xung phong ra trận cùng quân đội
Một buổi sáng gần đây, Đại tá cảnh sát Oleksandr Netrebko bước vào một boong-ke bí mật gần mặt trận, hét vào máy điện thoại: “Cứ 50 phút lại nới garô một lần để chân cậu ấy không phải bị cắt bỏ… Hiểu chưa? Để cứu chân cậu ta đó”.
Chỉ trước đó ít phút, một trong các viên cảnh sát dưới quyền của đại tá này đã bị thương khi thực thi nhiệm vụ tái chiếm Klishchiivka - một ngôi làng chiến lược bên ngoài thành phố Bakhmut (Artemovsk) hoang tàn.
Muốn chiếm lại Klishchiivka thì phía Ukraine phải giành được quyền kiểm soát hỏa lực đối với các khu vực chính yếu quanh Bakhmut và nắm được tuyến đường có thể giúp gây xáo trộn cho các tuyến tiếp tế của Nga, theo lời của Đại tá Netrebko. Nhưng trận chiến giành giật Klishchiivka vô cùng gian nan, chỉ nhích từng mét một giữa các ngôi nhà và căn vườn đã bị tàn phá.
Từ mùa hè 2023, các cảnh sát của Netrebko đã sử dụng máy bay không người lái (UAV) để quan sát các vị trí của quân Nga, sau đó triển khai các nhóm nhỏ để đánh lén, nhằm đánh bật chỉ một nhóm nhỏ quân đối phương.
Đại tá cảnh sát nhớ lại, các quân nhân Ukraine trên tuyến Lyut đã bị sốc khi biết viện binh không thuộc quân đội mà là bên cảnh sát. Netrebko nhớ lại, một người lính Ukraine hỏi: “Cảnh sát các anh tham chiến à? Sao lại thế được nhỉ”. Netrebko khi đó đáp: “Hãy để chúng tôi tham chiến cùng. Các anh rồi sẽ hiểu”.
Netrebko - từng là quân nhân trước khi vào ngành cảnh sát, có mặt ở Kiev lúc Nga mới tiến quân vào Ukraine. Tại vùng ngoại ô Irpin đang bị bao vây, Netrebko huấn luyện một nhóm cảnh sát về các kỹ năng quân sự cơ bản, hy vọng họ sẽ giúp chặn đà tiền của quân Nga tới thủ đô Kiev.
Cảnh sát Ukraine tập luyện quân sự bên lốp ô tô và hộp đạn. Ảnh: Washington Post.
Tạm thời đảm đương nhiệm vụ quân sự
Giới chức Ukraine thừa nhận việc sử dụng cảnh sát để làm nhiệm vụ của quân đội - việc đó tuy cần thiết vào lúc này nhưng không phải là lý tưởng. Ivan Vyhivskyi - Tư lệnh cảnh sát quốc gia Ukraine nói: “Tôi hy vọng, theo thời gian sẽ không còn cần huy động đến một lữ đoàn như vậy nữa”.
Tuy nhiên, hiện nay Ukraine rất cần đến lực lượng cảnh sát để thực thi nhiệm vụ quân sự. Nhiều viên cảnh sát Ukraine đã tình nguyện gia nhập quân đội Ukraine trước khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt”. Hàng ngàn cảnh sát khác có một số kỹ năng chiến đấu cơ bản dù cho nhiệm vụ trước đây của họ là ghi vé phạt giao thông, điều tra tội phạm ma túy hay giải tán các đám ẩu đả do say rượu.
Nếu không chiến đấu trực tiếp, cảnh sát Ukraine vẫn có thể tham gia hoạt động chiến tranh theo nhiều cách khác nhau, như gỡ bom mìn, săn lùng lực lượng phá hoại ngầm của đối phương, lái máy bay trực thăng chở thương binh về tuyến sau.
Riêng lực lượng cảnh sát cơ động của Ukraine có thể trực tiếp tham gia các vị trí chiến đấu ở tiền tuyến.
Tư lệnh cảnh sát Vyhivskyi cho biết, hiện nay tỷ lệ bỏ việc trong ngành đã giảm so với trước.
Đầu năm 2023, khi Ukraine chuẩn bị cho cuộc phản công, họ tiếp tục tuyển nhân sự cho Lyut và các lữ đoàn mới thành lập khác. Hàng ngàn cảnh sát xin gia nhập Lyut. Nhiều dân thường cũng làm tương tự.
Đại tá Netrebko thiết kế một chương trình đào tạo, bao gồm 40 ngày huấn luyện cá nhân và sau đó là huấn luyện phối hợp với các nhóm đông hơn.
Một trường hợp đáng lưu ý là nữ cảnh sát Alyona, 25 tuổi, sử dụng hô hiệu là Panthera, từng có 4 năm làm cảnh sát tại thành phố Vinnytsia. Một năm sau khi Nga tấn công Ukraine, cô vẫn làm nhiệm vụ cảnh sát thường lệ. Hiện nay, cô cùng đồng đội đột kích vào vị trí của Nga ở mặt trận phía Đông.
Tất nhiên Alyona biết cách bắn súng từ trước, nhưng cô nói, trước khi gia nhập lữ đoàn Lyut, cảnh sát “không được huấn luyện để chiến đấu trong chiến hào hoặc đánh chiếm vị trí quân đối phương”.
Cùng tham gia huấn luyện với Alyona vào mùa thu này là Timur, 21 tuổi. Bố mẹ anh chàng này cấm cậu gia nhập quân đội nên cậu đã “lách” bằng cách gia nhập lực lượng cảnh sát. Và bây giờ cậu sẽ được tham chiến như quân đội.
Timur tập luyện quân sự trên một cánh đồng nhỏ, nơi các chỉ huy của lữ đoàn Lyut bố trí nhiều lốp ô tô và hòm đạn rỗng để mô phỏng như chiến trường.
Lữ đoàn cảnh sát Lyut đóng vai trò quan trọng trong việc giành lại quyền kiểm soát đối với Klishchiivka. Tuy nhiên, đơn vị này phải trả một cái giá không nhỏ.
Hai tiếng đồng hồ sau khi Đại tá Netrebko chỉ dẫn về việc nới garô, ông nhận thêm một cuộc gọi khác. Một cảnh sát trong lữ đoàn vừa tử trận.