Các bước đòi lại tiền chuyển nhầm
Theo quy định của pháp luật, người nhận tiền có nghĩa vụ hoàn trả tiền được chuyển nhầm vào tài khoản. Nếu người nhận không phối hợp hoàn trả số tiền và sử dụng số tiền đó, người chuyển có quyền khiếu nại theo quy định. Hình phạt cho hành vi sử dụng tiền chuyển nhầm dưới 10 triệu là xử phạt hành chính 3-5 triệu đồng, nếu số tiền đó lớn hơn 10 triệu, người sử dụng có thể bị truy cứu hình sự với tội danh "Chiếm giữ trái phép tài sản".
Cụ thể, Bộ luật Dân sự 2015 quy định người chiếm hữu tài sản của người khác mà không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả chủ sở hữu tài sản đó. Nếu không tìm được chủ sở hữu thì phải giao cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý (trừ trường hợp quy định tại Điều 236 của Bộ luật Dân sự 2015).
Khi phát hiện chuyển nhầm tiền, bạn có thể gửi số tiền nhỏ vào số tài khoản chuyển nhầm với nội dung nhờ họ liên lạc lại, cho người nhận thông tin về sự cố chuyển nhầm. Một số người đã sử dụng cách này và may mắn người nhận được tiền đã chủ động liên hệ lại và giải quyết sự cố. Tuy nhiên, trong phần lớn trường hợp còn lại sẽ phải thông qua ngân hàng và cơ quan công an.
Theo khuyến cáo của nhiều ngân hàng, trong trường hợp phát hiện ra mình chuyển khoản nhầm, khách hàng cần phải liên hệ với ngân hàng qua hotline hoặc quầy giao dịch để báo cáo về sự cố. Ở bước này, khách hàng nên ra trực tiếp chi nhánh, phòng giao dịch để làm giấy đề nghị ngân hàng hỗ trợ tra soát.
Bước tiếp theo, bạn cần cung cấp các thông tin bao gồm CMND/CCCD, hóa đơn chứng minh giao dịch chuyển tiền nhầm,...Ngân hàng sẽ tiếp nhận thông tin để chuyển tới ngân hàng thụ hưởng. Việc xử lý tra soát yêu cầu hoàn trả do chuyển khoản nhầm sẽ theo qui trình hiện tại của ngân hàng hưởng.
Khi tiếp nhận yêu cầu của khách hàng, các ngân hàng sẽ hỗ trợ liên hệ với người nhận tiền, động viên họ trả lại. Trường hợp người nhận tiền không trả thì ngân hàng sẽ có văn bản thông báo xác nhận việc chuyển nhầm tiền. Khi đó, người chuyển tiền có thể tố cáo người nhận tiền với cơ quan công an hoặc khởi kiện lên tòa án.
Có được yêu cầu ngân hàng phong toả ngay tài khoản nhận tiền chuyển nhầm?
Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 52/2024/NĐ-CP ngày 15/5/2024 quy định về thanh toán không dùng tiền mặt thay thế cho Nghị định 101/2012/NĐ-CP và Nghị định 80/2016/NĐ-CP. Nhiều người lan truyền thông tin rằng với quy định mới, khi chuyển khoản nhầm thì có thể yêu cầu ngân hàng phong tỏa tài khoản người nhận.
Tuy nhiên, theo khẳng định của NHNN, hoàn toàn không có chuyện được yêu cầu phong toả tài khoản người nhận nhầm. Đại diện NHNN cho biết: "Khi khách hàng đã đi một lệnh chuyển tiền liên ngân hàng đến tài khoản bên kia, khách hàng không có quyền kiểm soát tài khoản đó. Kể cả lấy lý do chuyển nhầm, khách hàng thông qua ngân hàng để khiếu nại với bên nhận cũng không thể đảo ngược lại giao dịch.
Quyền phong tỏa phải theo yêu cầu của cơ quan bảo vệ pháp luật (tòa án, viện kiểm soát, công an) đến một cấp nào đó, chẳng hạn như cấp huyện. Không có chuyện chuyển nhầm đến một tài khoản khác xong rồi mình có thể tự động đến ngân hàng đầu bên kia và yêu cầu họ phong tỏa ngay tài khoản người nhận. Làm vậy thì sẽ có những hệ lụy, rủi ro rất lớn nếu có sự tùy tiện, sai lầm của người chuyển. Phải rất cẩn trọng để bảo vệ các bên liên quan".
Nhiều trường hợp lấy lại đươc tiền chỉ trong vài ngày
Thực tế thời gian gần đây, nhiều vụ chuyển tiền nhầm đã được giải quyết nhanh chóng chỉ trong vài ngày nhờ sự giúp đỡ của cơ quan chức năng.
Chẳng hạn, ngày 10/8/2024, Công an thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh đã tiếp nhận nội dung trình báo của anh Nguyễn Văn Quy, trình bày do sơ suất, anh Quy đã chuyển nhầm số tiền 22 triệu đồng sang một tài khoản ngân hàng của người lạ.
Ngay sau khi tiếp nhận, Công an thị xã Đông Triều đã giao Đội Cảnh sát hình sự tập trung rà soát, xác minh thông tin, xác định được chủ tài khoản do anh Quy chuyển nhầm số tiền 22 triệu đồng là anh Đ.V.B, trú tại huyện Bảo Thắng, tỉnh Lào Cai. Đến ngày 11/8/2024, anh Đ.V.B đã chuyển lại toàn bộ số tiền 22 triệu đồng do nhận khoản nhầm vào tài khoản của anh Nguyễn Văn Quy.
Trước đó, Công an thị xã Đông Triều cũng đã xử lý một vụ chuyển khoản nhầm tương tự. Cụ thể, ngày 30/7/2024, Công an thị xã Đông Triều tiếp nhận nội dung trình báo của anh Nguyễn Văn Thông, trình bày do sơ suất đã chuyển nhầm số tiền 7,3 triệu đồng sang một tài khoản ngân hàng của người lạ. Đến ngày 01/8/2024, anh Nguyễn Văn Thông đã nhận lại toàn bộ số tiền do bị chuyển nhầm vào tài khoản của mình.
Cũng có những trường hợp khác, người nhận nhầm tiền đã chủ động tìm đến cơ quan chức năng để trao trả số tiền nhận được. Ngày 19/08/2024, bà Võ Thị Tiên (tỉnh Đắk Nông) phát hiện trong tài khoản cá nhân mở tại ngân hàng Agribank có người chuyển nhầm đến số tiền 110 triệu đồng.
Do không biết rõ về nguồn gốc số tiền chuyển đến cũng như danh tính người chuyển tiền nên bà Tiên đã nhanh chóng đến Công an xã Đắk Búk So trình báo và nhờ lực lượng Công an xác minh, liên hệ với chủ tài khoản chuyển nhầm, để trả lại. Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Công an xã Đắk Búk So đã tiến hành làm việc với chi nhánh ngân hàng Agribank huyện Tuy Đức và xác định người chuyển tiền là chị Nguyễn Thị Luân, trú tại xã Đắk Búk So nên đã liên hệ với chị Luân đến trụ sở Công an xã để làm việc và trao trả số tiền chuyển nhầm.
