Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg. Ảnh: Tass
Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) “chưa từng cam kết sẽ không mở rộng”, Tổng thư ký Stoltenberg nói với hãng thông tấn DPA của Đức hôm 23/12. Ông cho biết thêm rằng hiệp ước thành lập NATO quy định bất kỳ quốc gia châu Âu nào cũng có thể tham gia khối quân sự này.
Bình luận về các đề xuất an ninh Nga đưa ra hồi giữa tháng 12, trong đó Mátxcơva đề xuất NATO cam kết kiềm chế mở rộng sang các nước thuộc Liên Xô cũ, ông Stoltenberg nhấn mạnh: NATO có quyền bảo vệ tất cả các đồng minh, và mọi quốc gia đều có quyền lựa chọn con đường của riêng mình.
Theo Stoltenberg, cam kết mà Mátxcơva đề xuất trên thực tế đi ngược lại với điều mà ông gọi là “nguyên tắc cơ bản của an ninh châu Âu mà Nga đã ký kết”. Ông Stoltenberg đề cập đến quyền của mọi quốc gia trong việc “tự quyết định tương lai của mình”, nói thêm rằng quyền này đã được ghi trong Hiệp định Helsinki 1975 và Đạo luật sáng lập quan hệ NATO-Nga năm 1997.
Xu hướng mở rộng về phía Đông của NATO luôn là mối quan tâm lớn nhất của Mátxcơva, và là vấn đề gai góc nhất trong quan hệ Nga-NATO. Nga từng gọi việc Ukraine đăng ký gia nhập NATO - nếu được thông qua - sẽ là động thái vượt "lằn ranh đỏ".
Các quan chức Nga, bao gồm cả Tổng thống Vladimir Putin , tin rằng NATO từng hứa với nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev về việc sẽ không mở rộng về phía Đông sau khi Liên Xô tan rã.
Năm 2017, một loạt tài liệu được giải mật cho thấy các quan chức Mỹ, Anh, Đức đã cam kết với Điện Kremlin hồi những năm 1990 rằng NATO sẽ không thu nạp các quốc gia Đông Âu. Nhưng sau đó, khối quân sự do Mỹ đứng đầu đã làm ngược lại và kết nạp Ba Lan, Lithuania, Latvia, Estonia.
Trong cuộc họp báo thường niên ngày 23/12, ông Putin tố NATO “lừa dối trắng trợn” khi “cam kết một đằng, làm một nẻo”.
Tuy nhiên, Tổng thư ký Stoltenberg phủ nhận việc NATO từng đưa ra những lời hứa như vậy với Nga . Ông Stoltenberg cũng cáo buộc Nga đang nỗ lực tạo dựng "phạm vi ảnh hưởng" bằng cách chỉ định những điều được và không được làm với "những quốc gia nhỏ hơn" như Ukraine.
"Điều đó đi ngược với mọi quy định đảm bảo hòa bình và sự ổn định ở châu Âu kể từ cuối Chiến tranh Lạnh”, ông Stoltenberg nói.