Chuyến bay hiếm hoi của trinh sát cơ Mỹ E-8C gần bờ biển Trung Quốc được cho nhằm phát hiện những động thái bất thường từ quân đội Trung Quốc.
Một trinh sát cơ Mỹ mới thực hiện chuyến bay qua khu vực gần tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc. Chuyến bay hiếm hoi này của Mỹ được cho là nhằm giám sát mọi động thái của quân đội Trung Quốc ở dọc bờ biển tỉnh Quảng Đông.
Theo hình ảnh đăng tải trên trang Twitter của Viện Sáng kiến Điều tra Tình hình Biển Đông thuộc Đại học Bắc Kinh của Trung Quốc, chiếc máy bay trinh sát E-8C của Mỹ được phát hiện bay cách bờ biển tỉnh Quảng Đông 110 km.
Chuyến bay của E-8C trùng với ngày Đài Loan cho tiến hành đợt tập trận thường niên của quy mô lớn nhất mang tên Han Kuang từ ngày 13/7.
Đây là lần đầu tiên, cuộc tập trận Han Kuang của Đài Loan có sự tham gia của các tiểu đoàn quân đội hỗn hợp mới được thành lập cùng lực lượng đặc nhiệm, thực hiện diễn tập tấn công chính xác bằng ngư lôi và bắn đạn thật cùng các đơn vị quân dự bị.
Trước khi có mặt gần khu vực tỉnh Quảng Đông, máy bay trinh sát E-8C đã có mặt ở căn cứ không quân Kadena của Nhật Bản và bay phía trên thủ đô Tokyo vào sáng sớm ngày 13/7.
Trong những tháng gần đây, các máy bay trinh sát của Mỹ cũng thường xuyên xuất hiện gần bán đảo Triều Tiên, do tình hình khu vực có dấu hiệu tăng nhiệt sau những tuyên bố chỉ trích mạnh mẽ và hành động khiêu khích từ chính quyền Bình Nhưỡng.
Chuyến bay hôm 13/7 của máy bay E-8C diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung ngày càng xuống dốc. Hồi đầu năm nay, Washington đã cho tăng cường hoạt động trao đổi với Đài Loan khi thông qua Đạo luật Sáng kiến bảo vệ và tăng cường đồng minh quốc tế Đài Loan.
Về phần mình, Trung Quốc vẫn chỉ xem Đài Loan là một tỉnh ly khai. Bắc Kinh cũng nhiều lần nhấn mạnh, Đài Loan là “vấn đề nhạy cảm và quan trọng nhất trong mối quan hệ Mỹ - Trung”. Ngoài ra, kể từ năm 2016, thời điểm bà Thái Anh Văn trở thành nhà lãnh đạo Đài Loan, quân đội Trung Quốc đã liên tục tăng cường sự hiện diện gần đảo Đài Loan, cũng như tổ chức các cuộc tập trận “bao vây” quy mô lớn và huấn luyện dàn oanh tạc cơ.
Trước những hoạt động quân sự tăng cường của quân đội Mỹ gần đảo Đài Loan thời gian gần đây, Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích và cảnh báo hành động của Mỹ chỉ gây hại cho các đồng minh.
Trên tài khoản chính thức WeChat, Chiến khu Nam Bộ của quân đội Trung Quốc tuyên bố dù Mỹ vẫn đang cố gắng trấn an các đồng minh ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, song Washington cũng đang lợi dụng các đồng minh.
Hồi tuần trước, trong vòng ba ngày liên tiếp, một máy bay trinh sát RC-135 và hai máy bay trinh sát EP-3E của Mỹ đã tiến lại gần bờ biển Trung Quốc.
Còn hồi đầu tháng Bảy, Mỹ đã tiến hành đợt tập trận phòng không quy mô lớn trên Biển Đông với sự tham gia của hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Nimitz và USS Ronald Reagan với mục tiêu “ủng hộ quyền tự do và mở cửa ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương”.
Hồi tuần trước, ông David Helvey, quyền trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương cho rằng, Mỹ cần những chiến lược dài hạn và “những đối tác tương đồng tư tưởng” để cạnh tranh với Bắc Kinh trong cuộc đua dẫn dắt trật tự thế giới.
Cũng theo ông Helvey, việc Trung Quốc thách thức các quy định thế giới nên được xem là một cuộc đua đường dài chứ không chỉ là chạy nước rút.
“Mỹ nên tiếp tục tập trung vào ngăn chặn sự hung hăng bằng cách duy trì một lực lượng có năng lực và sẵn sàng chiến đấu, phát triển các khái niệm hoạt động cải tiến, cũng như đầu tư thêm để củng cố vững chắc ưu thế công nghệ bao gồm không gian mạng và vũ trụ”, ông Helvey nói.
Nhà bình luận quân sự tại Hong Kong Song Zhongping cho rằng, chuyến bay hôm 13/7 của máy bay trinh sát E-8C diễn ra sau khi quân đội Trung Quốc liên tiếp tiến hành tập trận ở khu vực.
“Mỹ cần phải biết những chuyện quân đội Trung Quốc đang làm như liệu quân đội Trung Quốc hiện đã sẵn sàng giải quyết vấn đề Đài Loan vằng vũ lực trong thời gian sớm hay chưa”, ông Song cho hay.
Còn theo nhà nghiên cứu Collin Koh tại Trường Nghiên cứu quốc tế S Rajaratnam thuộc Đại học Công nghệ Nanyang ở Singapore, chuyến bay của trinh sát cơ E-8C có thể là nhằm tìm kiếm những hành động mang tính nghi ngờ.
“Dường như chuyến bay này là để kiểm tra bất cứ hoạt động tập trung bất thường của quân đội Trung Quốc dọc khu vực bờ biển, một dấu hiệu cho thấy chiến dịch quân sự quy mô lớn hoặc tập trận sắp diễn ra”, ông Koh kết luận.