3 sai lầm ‘kéo tụt’ chiều cao của trẻ Việt so với chuẩn

ThS.BS Lê Thị Hải đến từ Viện Dinh dưỡng quốc gia lý giải nguyên nhân của thực trạng bất cập này trong livestream "Những lầm tưởng của bố mẹ về dinh dưỡng cho trẻ" trên fanpage của Vì Tầm Vóc Việt mới đây. Đồng thời, chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên bố mẹ cần phải làm gì giúp con phát triển chiều cao đúng chuẩn.

Trong hơn 30 năm làm việc ở Viện Dinh dưỡng, khám và tiếp xúc với hàng vạn trẻ em, Ths.BS Lê Thị Hải nhận thấy rằng, hầu hết trẻ em Việt dưới 5 tuổi sống ở thành phố luôn đạt chuẩn chiều cao cân nặng, không kém nước nào. Thậm chí nhiều em còn vượt trội về chiều cao. Thế nhưng tình hình này lại đổi ngược lại khi các em lên tiểu học, cấp 2, tình trạng thua sút về chiều cao so với chuẩn bắt đầu diễn ra và càng trầm trọng hơn khi đến tuổi trưởng thành.

Nhiều bậc phụ huynh lầm tưởng rằng cha mẹ lùn thì con lùn bởi khoa học chỉ ra 80% chiều cao của con người quyết định bởi gen.

Ths.BS Hải cho biết, lý thuyết chiều cao 80% quyết định bởi gen chỉ đúng với các nước đã phát triển, khi tiềm năng chiều cao con người đã được khai phá đến tận cùng. Còn ở các nước đang phát triển như ở Việt Nam, bộ gen sẽ chỉ quyết định 20% chiều cao, dinh dưỡng quyết định 30% và lối sống bao gồm vận động, ngủ nghỉ quyết định đến 40%.

Nhìn vào thực tế rất dễ để nhận ra, dinh dưỡng và lối sống đang ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ em Việt Nam như thế nào.

Tại nhiều vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, sữa được quan niệm chỉ dành cho trẻ bé. Bé lớn hơn một chút mà uống sữa được cho là kì quặc, BS Hải chỉ ra một thực tế đáng buồn ngay trong livestream.

Bên cạnh đó, chia sẻ với các khán giả trên fanpage Vì Tầm Vóc Việt, BS Hải cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều sai lầm của cha mẹ Việt về dinh dưỡng trong việc cho con ăn dặm như nấu cháo chỉ với nước xương, kiêng tanh khi con ốm, sợ con ăn quá ít, cho con ăn quá nhiều…

Ngoài dinh dưỡng, điều ảnh hưởng tới chiều cao của trẻ hơn cả là lối sống, BS Hải cho biết.

Tại các trường mầm non, có quá ít không gian cho trẻ em vận động. Hầu hết các trường tư ở thành phố chỉ là nơi giữ trẻ, nhốt trẻ.

Càng lớn, trẻ em Việt càng cuốn theo những lớp học thêm, học ngoài, học kĩ năng… triền miên còn việc vận động, rèn luyện thể lực trong trường học bị bỏ ngỏ.

Các bậc phụ huynh Việt rất ít người có thói quen vận động, điều này cũng ảnh hưởng trực tiếp tới con cái họ, góp phần hạn chết phát triển chiều cao.

Nghiên cứu khoa học chỉ ra, trẻ em lớn khôn trong lúc ngủ và hooc môn tăng trưởng chiều cao được sản xuất nhiều nhất vào giữa đêm khi con trẻ ngủ say. Song vì điều kiện vật chất nhà chật chội, thói quen của phụ huynh ngủ muộn, kéo theo đó tại rất nhiều gia đình, chỉ khi bố mẹ đi ngủ, con cái mới đi ngủ theo.

Trong livestream, BS Hải khẳng định điều kéo tụt 10-12cm chiều cao của người Việt so với chiều cao chuẩn thế giới là những sai lầm về dinh dưỡng - vận động - giấc ngủ.

Để giúp con khai phá hết tiềm năng tăng trưởng chiều cao, chuyên gia đến từ Viện Dinh dưỡng khuyên các ông bố bà mẹ nên tìm hiểu các kiến thức, thay đổi tư duy về giáo dục, dinh dưỡng, vận động và nghỉ ngơi (ngủ) cho các con.

Hàng loạt kênh thông tin hữu ích cho sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ được Ths.BS Lê Thị Hải chỉ ra bao gồm: chương trình VTV24 Vì Tầm Vóc Việt, VTV2 - Sức khỏe đời sống, các livestream chuyên gia dinh dưỡng trên Facebook, các kiến thức nuôi dạy con chia sẻ có chọn lọc trên Internet…

"Khi con còn nhỏ, các mẹ nên quan tâm nhiều tới dinh dưỡng. Con lớn hơn một chút, tầm 2 tuổi trở lên, phụ huynh cần quan tâm tới sự phát triển toàn diện của con. Con cần được vận động, được đi ngủ đúng giờ, được lớn lên trong một môi trường trong lành nhất có thể", BS Hải đưa ra lời khuyên.

Không chỉ chia sẻ về những câu chuyện thực tế khám chữa bệnh ở Viện Dinh dưỡng, chỉ ra những sai lầm và cách khắc phục giúp khai phá tiềm năng tăng chiều cao tối đa ở trẻ, Ths.BS Hải còn giải đáp những thắc mắc về ăn vặt đồ ngọt, về bữa phụ, bữa xế; về bữa ăn đủ chất cho con.

Theo đó, một bữa ăn đầy đủ, cân bằng các nhóm chất nên có sữa tươi và các chế phẩm từ sữa. Việc bổ sung sâm nhung, tổ yến… với các con không cần thiết và có thể gây ra tình trạng biếng ăn. Một chế phẩm từ sữa các mẹ nên ăn cho con hàng ngày là sữa chua bổ sung lợi khuẩn tốt cho sức khỏe, tăng sức đề kháng cho con. Sữa chua bổ sung lợi khuẩn nên chọn loại làm từ sữa tươi của các thương hiệu uy tín.