SOHA NEWS
Trang web FiveThirtyEight chuyên dự báo kết quả bầu cử đã ước tính rằng đảng Cộng hòa sẽ giữ được thế đa số ở Thượng viện, nhưng đảng Dân chủ có 82% cơ hội giành quyền kiểm soát Hạ viện, và đảng này - vốn cần có thêm 24 ghế để giành thế đa số - cũng được dự báo sẽ có 80% cơ hội giành được từ 18 đến 53 ghế, vì đây đang là thời điểm về hưu của một số Hạ nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa.
"Làn Sóng Xanh" có dồn hết phiếu cho đảng Dân chủ hay không?
Hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đều cần tối thiểu 218 ghế để nắm thế đa số ở Hạ viện, và nếu giành được quyền kiểm soát 1 hoặc cả 2 Viện, đảng Dân chủ không chỉ có thể ngăn chặn các chính sách của ông Trump, mà còn có thể mở cuộc luận tội ông Trump, nhất là về nghi ngờ nhóm tranh cử của ông thông đồng với các quan chức Nga ở cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Bên cạnh đó, những đoạn Twitter mâu thuẫn lẫn nhau của ông Trump, cùng các chính sách di trú đã không giúp đảng Cộng hòa của ông có được thiện cảm của cử tri Mỹ.
Những người di dân El Salvador đi bộ xuyên Mexico với hy vọng đến được biên giới Mỹ - Ảnh: AP
Mới đây vào ngày 2.11 (giờ Mỹ), ông Trump phải rút lại một gợi ý mà ông đã nói ra hôm 1.11, rằng quân Mỹ được cử đến biên giới Mexico có thể “vô tư” bắn vào dân nhập cư trái phép nếu họ ném đá vào quân Mỹ như đã làm với cảnh sát quân sự Mexico.
Ông Trump đính chính lại rằng binh lính chỉ được bắt giữ những người ném đá chứ không được bắn súng: “Điều tôi không muốn là những người đó ném đá. Nếu họ làm thế với chúng tôi, họ sẽ bị bắt giữ một thời gian dài”.
Hôm 29.10, theo lệnh Tổng thống Trump, Lầu Năm Góc đã triển khai hơn 5.200 lính đến vùng biên giới Mexico, nhằm ngăn chặn dòng người đi bộ xuyên Mexico sau khi chạy trốn bạo lực và đói nghèo ở vùng Trung Mỹ. Ông Trump gọi đó là “một cuộc xâm lăng” của dân nhập cư.
Mexico nói có 2.800 đến 3.000 người trong dòng tị nạn đã rời bỏ Honduras từ giữa tháng 10, dù nhiều người đã bỏ cuộc trước khi đến được biên giới Mỹ.
Quan điểm hung hăng bắn vào dân di cư của ông Trump đã khiến các tổ chức nhân quyền chỉ trích rằng ông “phi lý và bạo tàn” khi gọi người nhập cư là mối đe dọa an ninh quốc gia, đồng thời nói ông dựng lên sự sợ hãi trước cuộc bầu cử giữa kỳ.
Nhưng FiveThirtyEight nhấn mạnh họ chỉ nêu khả năng chứ không đoan chắc cơ hội của đảng Dân chủ. Bên cạnh đó, những kết quả cũng thường ngược với dự đoán, như trang web này cùng báo Huffington Post và các tổ chức khác từng dự báo sai về cơ hội trúng cử tổng thống hồi năm 2016 của bà Hillary Clinton.
Theo Independent, sự thất vọng với đảng Cộng hòa không có nghĩa cử tri ủng hộ đảng Dân chủ sẽ đi bỏ phiếu đông hơn, nên sẽ phải chờ xem có “Làn Sóng Xanh” hay không.
“Làn Sóng Xanh” là một phong trào, theo đó cử tri sẽ nghiêng về đảng Dân chủ. Nếu xảy ra “Làn Sóng Xanh”, ông Trump sẽ khó thúc đẩy các đạo luật mà ông mong muốn, và ông cũng có thể bị luận tội, nếu đảng Dân chủ nắm lại thế đa số ở Hạ viện.
Thăm dò dư luận toàn nước Mỹ cho biết 47,9% số người được hỏi ủng hộ đảng Dân chủ, 40,7% ủng hộ đảng Cộng hòa.
Quy trình luận tội quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ
Theo Independent, luận tội là một tình huống nghiêm trọng cho vị chủ nhân Nhà Trắng hoặc bất kỳ quan chức chính phủ cao cấp nào) và chỉ là bước đầu hướng tới buộc quan chức chính phủ phải bị mất chức.
Tại Mỹ, Hạ viện có toàn quyền phát động luận tội một quan chức chính phủ cấp cao.
Tiến trình luận tội này có thể mất nhiều tháng, nếu không phải là nhiều năm, và gồm những bước sau: bắt đầu bằng một cuộc điều tra độc lập (có thể do Bộ Tư pháp, Quốc hội hoặc một công tố viên đặc biệt đàm trách) nhằm tìm ra chứng cứ phạm tội. Chứng cứ này sẽ trình Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nơi xem xét chứng cứ và soạn văn bản luận tội.
Sau khi tranh luận ở Hạ viện, cơ quan lập pháp này sẽ bỏ phiếu biểu quyết văn bản luận tội. Nếu đa số phiếu thuận luận tội thì Tổng thống Trump sẽ thuộc diện bị luận tội.
Từ đó, Văn bản luận tội được trình Thượng viện xem xét và mở phiên xử. Bị cáo có quyền bào chữa, và Ủy ban Tư pháp Hạ viện giữ vai trò công tố, Chánh án Tòa án Tối cao liên bang Mỹ giữ vai trò quan tòa.
Thượng viện là đoàn bồi thẩm. Nếu 2/3 thành viên đoàn bồi thẩm quyết chống lại ông Trump thì ông mất chức Tổng thống Mỹ.
Nhưng không thể rõ đảng Dân chủ sẽ quyết luận tội hay không, nhất là khi đảng này không thể chiếm đa số ghế Thượng viện. Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã luôn khuyến cáo đảng Dân chủ của bà tránh đề cập khả năng luận tội ông Trump.