SOHA NEWS
Theo Wall Street Journal (WSJ), hồi tháng 11 năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã lệnh cho cựu Ngoại trưởng Rex Tillerson ăn món salad ceasar không còn tươi ngon tại lễ tiếp đón phái đoàn cấp cao Mỹ được tổ chức trong Đại Lễ đường Nhân dân.
WSJ trích lời các nguồn thạo tin cho biết, vì sợ đĩa salad còn nguyên không ai đụng đến sẽ khiến phía Trung Quốc phật lòng, Tổng thống Mỹ đã yêu cầu Ngoại trưởng của mình ăn trước: "Này Rex, ông ăn món salad đó đi".
"Đồng sàng dị mộng"
Đó chỉ là một trong nhiều lần ông Tillerson phải "cười gượng". Mối quan hệ giữa ông chủ Nhà Trắng và người trợ thủ của ông đã ở trong tình cảnh "đồng sàng dị mộng" từ rất sớm.
Ban đầu, ông Trump rất trông đợi sự có mặt của Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của tập đoàn dầu khí Exxon Mobil, và tin chắc rằng đó là người trợ thủ ông cần.
Ngày 1/2/2017, ông Tillerson chính thức trở thành người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ.
Tuy nhiên, ngay sau đó, ông Tillerson đã lâm vào tình thế khó xử: Ông phải đương đầu với bộ máy ngoại giao quan liêu khổng lồ, cùng đề xuất cắt giảm mạnh 40% ngân sách ngoại giao.
Khi mới nhậm chức, ông Tillerson đã nỗ lực kết nối Bộ Ngoại giao với Nhà Trắng bằng kiến nghị tổ chức các hội nghị thường kỳ của Hội đồng An ninh Quốc gia tại Bộ Ngoại giao. Kiến nghị ấy đã bị từ chối.
Ngoài ra, ông Tillerson còn đối đầu với một số nhân vật thân tín trẻ tuổi bên cạnh Tổng thống Trump. Cụ thể, cựu Ngoại trưởng Mỹ đã tranh luận gay gắt về chính sách nhập cư với cố vấn 32 tuổi của ông Trump. Khi ấy ông Tillerson đã to tiếng đến mức ông Trump phải lên tiếng nhắc nhở ông không được vượt giới hạn.
Ngoài ra, ông Tillerson còn từng nổi giận với ông Johnny DeStefano, 38 tuổi, người đứng đầu văn phòng nhân sự tổng thống, và người con rể kiêm cố vấn 37 tuổi của Tổng thống Trump, Jared Kushner, người phụ trách soạn thảo và thực hiện các chính sách Trung Đông.
Ông Rex Tillerson từng là Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của tập đoàn dầu khí Exxon Mobil. Ảnh: AP.
Ông Trump không chỉ thất hứa về việc ông Tillerson được tự lựa chọn nhân sự, mà trên hết, ông Tillerson cũng không được tham gia quá trình ra quyết định của Nhà Trắng liên quan đến chính sách trực xuất người nhập Mexico, hay việc mở rộng chính sách "Mexico City".
Đối với ông chủ tập đoàn khổng lồ Exxon, những thay đổi này quá đột ngột.
Ông Tillerson cũng khiến các trợ lý Nhà Trắng bối rối khi nhiều lần từ chối phát biểu trước truyền thông.
Chặng đường gập ghềnh của cựu Ngoại trưởng Mỹ
Những đồn đoán về việc ông Tillerson sắp từ chức đã rộ lên từ hồi tháng 10 năm ngoái. Mối quan hệ giữa ông Trump và ông Tillerson đã được cải thiện trong chuyến công du châu Á hồi đầu tháng 11/2017, tuy nhiên ông Trump vẫn tiếp tục bí mật phàn nàn về ông Tillerson.
Mặc dù chặng đường một năm giữ chức Ngoại trưởng của ông Tillerson khá "gập ghềnh", nhưng ông đã có công trong việc giúp đỡ ông Trump gây "áp lực tối đa" đối với Triều Tiên, và đề cập đến vấn đề này trong nhiều cuộc họp với các quan chức nước ngoài. Hơn 20 quốc gia đã hành động, ví dụ như đóng cửa đại sứ quán hay trục xuất lao động Triều Tiên trong nhiệm kỳ của ông Tillerson.
Ông Tillerson cũng có công trong việc nối lại quan hệ giữa Ả Rập Saudi và Iraq, tạo tiền đề cho chuyến thăm đầu tiên của Ngoại trưởng Ả Rập đến Baghdad sau nhiều năm quan hệ "đóng băng".
Cựu Ngoại trưởng Tillerson cũng đã giúp Mỹ, Nga và Jordan đạt được thỏa thuận ngừng bắn tại khu vực Tây Nam Syria.
Tuy nhiên, cựu Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Exxon lại không có được sự ủng hộ từ nhiều quan chức Bộ Ngoại giao. Họ cho rằng ông Tillerson thường bỏ qua những lời khuyên về chính sách của họ. Nhiều quan chức cao cấp Bộ Ngoại giao đã từ chức, và hiện nay một số vị trí vẫn còn bị bỏ trống.
Hôm 13/3 vừa qua, Tổng thống Trump đột ngột tuyên bố sa thải Ngoại trưởng Rex Tillerson và chỉ định người thay thế là Giám đốc CIA Mike Pompeo.
Theo các quan chức, Tổng thống Trump đã quyết định thay đổi nhân sự nội các để chuẩn bị cho những chính sách ngoại giao quan trọng sắp tới, bao gồm việc ông Trump đồng ý tham dự cuộc gặp thượng đỉnh với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Tổng thống Trump: "Tôi và ông Tillerson không có tiếng nói chung".