SOHA NEWS
Tăng mạnh số ca mắc
Dịch sốt xuất huyết (SXH) lan rộng đang lây lan trong cộng đồng, chỉ trong vòng 2 tuần mà Hà Nội có thêm hơn 2000 ca bị sốt xuất huyết nâng tổng số các ca mắc lên hơn 13 nghìn ca và đã có 7 trường hợp tử vong.
TS BS Đoàn Thu Trà – Phó trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai cho biết năm nay SXH có biểu hiện nặng hơn mọi năm, bệnh nhân đến viện dù mới mấy ngày đầu đã có biểu hiện biến chứng nặng và nội tạng. Năm nay, bệnh nhân gặp nhiều ở bệnh nhân trên nền bệnh như đái tháo đường, phụ nữ có thai, người già thậm chí có người 85 tuổi vẫn mắc sốt xuất huyết.
Bác sĩ Trà cho biết khi sốt, ngày đầu mạch ổn định, sốt cao đau nhức mình mẩy thì có thể điều trị ở nhà. Hàng ngày, người bệnh có thể vào khám ở các chuyên khoa truyền nhiễm thể đến làm xét nghiệm máu để dõi tiểu cầu.
SHX dengue đến ngày thứ 4, 5 sẽ là nặng nhất và cần theo dõi ở Bệnh viện. Khi bệnh nhân xuất hiện đau bụng vùng gan, xuất huyết vùng da, nôn, vật vã và ở phụ nữ rong hành kinh không đúng kỳ, số lượng hành kinh nhiều hơn bình thường... nên nhập viện và khám ở chuyên khoa truyền nhiễm để theo dõi ở Bệnh viện.
Nếu những ngày đầu có tình trạng cấp cứu thì nên vào bất cứ cơ sở y tế nào để cấp cứu và khi có SXH dengue thì nên vào các chuyên khoa truyền nhiễm để điều trị kịp thời, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng để có thể điều trị ở nhà hay ở viện.
Các giai đoạn của SXH, theo TS Đỗ Duy Cường - Trưởng khoa truyền nhiễm, Bệnh viện Bạch Mai dịch SXH vẫn có diễn biến phức tạp có xu hướng gia tăng thêm và chưa dừng lại ở số ca mắc hàng nghìn ca mỗi tuần ở Hà Nội. Chính vì thế, việc nhận biết SHX sẽ giúp bệnh nhân có hướng điều trị tốt hơn, tránh các biến chứng nguy hiểm.
Theo TS Cường, SXH chia thành 4 giai đoạn và cả 4 giai đoạn này khá rõ ràng.
Giai đoạn sốt
Lâm sàng: Bệnh nhân sốt cao đột ngột, liên tục kéo dài từ 2-7 ngày. Nghiệm pháp dây thắt dương tính. Chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam. Nhức đầu, chán ăn, buồn nôn. Da xung huyết, phát ban. Đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. Có thể nổi hạch.
Cận lâm sàng: Hematocrit bình thường. Số lượng tiểu cầu bình thường hoặc hơi giảm. Số lượng bạch cầu thường giảm.
Giai đoạn cảnh báo sốt xuất huyết:
Về lâm sàng: Bệnh nhân đau bụng hoặc tăng cảm giác đau. Nôn liên tục. Ứ dịch trên lâm sàng. Xuất huyết niêm mạc. Ý thức u ám, kích thích. Gan to > 2 cm.
Xét nghiệm: Tăng hematocrit cùng với giảm nhanh số lượng tiểu cầu.
Sốt xuất huyết gây xuất huyết dưới da
Giai đoạn nguy hiểm
Giai đoạn nguy hiểm thường rơi vào ngày thứ 4-6. Nhiệt độ bắt đầu giảm xuống còn 37.5 – 38 độ C, có khi còn 36 độ C. Tăng tính thấm thành mạch xuất hiện đồng thời với tăng Hematocrit. Thời gian thoát huyết tương có ý nghĩa lâm sàng thường kéo dài 24–48 giờ. Sau khi bạch cầu giảm, số lượng tiểu cầu bắt đầu giảm thấp và thường xảy ra trước khi thoát huyết tương
Tình trạng thoát dịch có thể phát hiện bằng siêu âm. Mức độ tăng Hct so với giá trị nền tỷ lệ với mức độ thoát huyết tương.
Những bệnh nhân sau khi hết sốt, không có biến chứng: Dengue không nặng
Có những bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo: tiên lượng Dengue nặng. Trường hợp Dengue có dấu hiệu cảnh báo sẽ phục hồi nếu bù dịch đường tĩnh mạch sớm và đúng, và được xử trí xuất huyết tốt. Một số ca sẽ nặng lên và tiến triển thành Dengue nặng
Biểu hiện thoát huyết tương: Tràn dịch màng phổi. Tràn dịch mạng bụng. Nề mi mắt và da căng. Hct tăng. Albumin máu giảm. Biểu hiện sốc
Biểu hiện sốc: Mạch nhanh, nhỏ, khó bắt. Huyết áp hạ ( HATT < 90 mmHg hoặc giảm 30 mmHg so với HA nền ), hoặc kẹt ( HATT – HATTr ≤ 20 mmHg. Lạnh chi, nổi vân tím. Thiểu niệu: lượng nước tiểu < 20 ml/h.
Biểu hiện xuất huyết:
Xuất huyết trên da: Xuất huyết dạng đầu đinh ghim trên nền da xung huyết. Bầm tím nơi tiêm, lấy máu.
Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu cam. Chảy máu chân răng. Rối loạn kinh nguyệt
Xuất huyết nội tạng: Xuất huyết đường tiêu hoá. Xuất huyết não. Chảy máu phổi. Chảy máu trong cơ
Các biểu hiện lâm sàng khác: Rối loạn chức năng gan. Rối loạn tri giác. Suy hô hấp. Rối loạn nhịp tim…
Giai đoạn hồi phục
Phần lớn bệnh nhân hết sốt và không có biến chứng nặng và sẽ khỏi bệnh trong vòng vài ngày.
Những trường hợp có thoát huyết tương thì trong giai đoạn này sẽ tái hấp thu lại lòng mạch gây quá tải thể tích thì không được truyền dịch trong giai đoạn này.