SOHA NEWS
Khu đô thị mới Lan Châu – bước đi đầu tiên trên hành trình khôi phục con đường tơ lụa của Trung Quốc.
Khu đô thị mới Lan Châu - nằm cách thành phố Cam Túc 64km về hướng bắc là một phần trong kế hoạch đô thị hóa rất táo bạo nhằm kết nối những khu vực phát triển ở bờ biển phía đông với khu vực trung tâm kém phát triển của chính phủ Trung Quốc trong thế kỉ 21.
Theo đó, các tỉnh còn nhiều khó khăn như Thanh Hải, Tứ Xuyên và Cam Túc sẽ từng bước quy hoạch, xây dựng thêm đô thị mới, tạo ra sự thay đổi ngoạn mục cho nền kinh tế địa phương..
Wade Shepard - một nhà văn người Mỹ đã có hơn 10 năm nghiên cứu về sự phát triển của khu vực này nói rằng kế hoạch Khu đô thị mới đã tạo ra một cơn địa chấn trong lịch sử ngành xây dựng ở Trung Quốc.
Khu đô thị mới Lan Châu trên bảng đồ Trung Quốc.
Vài tháng sau khi Bắc Kinh phê chuẩn việc xây dựng Khu đô thị mới, chính quyền nước này đã đưa ra hàng loạt những mục tiêu đầy tham vọng cho thành phố trong cát của họ.
Theo đó, trước năm 2020, Khu đô thị mới Lan Châu sẽ có 5 bệnh viện, 75 trường học và nhà trẻ, đóng góp 100 tỉ nhân dân tệ (11,8 tỉ bảng Anh) cho GDP quốc gia.
Trước 2030, khu vực này sẽ có 1 triệu dân sinh sống nâng tổng mức GDP lên gấp ba lần tức 270 tỉ nhân dân tệ.
Đây sẽ là một khu vực với đầy đủ tiềm lực kinh tế, vừa là khu vui chơi giải trí vừa là khu công nghiệp với công nghệ tiên tiến, hiện đại. Ở đó, người dân còn có thể dạo chơi trong những công viên xanh mát và du ngoạn trên hồ bằng thuyền cao tốc.
Để hiện thực hóa giấc mơ này, chính phủ Trung Quốc đã cho san bằng hàng trăm ngọn núi và làng mạc kể từ khi công trình được khởi công năm 2012. Đây được xem như là "dự án chuyển núi lớn nhất trên trái đất".
Hoàng loạt những "thành phố ma" ra đời
Năm 2013, Tom Phillips – phóng viên của tờ Guardian đã có một chuyến thực địa đến Khu đô thị mới này.
Lần đầu tiên đặt chân đến nơi này, điều Phillips nhìn thấy là những con đường vắng vẻ và sự tĩnh lặng đến đáng sợ của những tòa nhà không một bóng người giữa sa mạc. Và đây cũng chính là điều Shepard đã cảm nhận trong chuyến thăm khu vực này năm 2013.
Trái với kì vọng của chính phủ, sau khi những tòa nhà đầu tiên hoàn thành, thay vì đổ xô đến sống ở thành phố mới, người dân lại tỏ ra không mấy mặn mà với dự án này. Điều này đã dẫn đến sự ra đời của hàng loạt những thế hệ thành phố "ma" ở Trung Quốc.
Hàng chục tòa nhà đã và đang được xây dựng, nhưng ngoài công nhân xây dựng, chẳng có lấy một bóng người sinh sống ở nơi đây.
Khu đô thị mới Lan Châu hoang vắng vì chưa có người đến ở.
"Những tòa nhà khổng lồ mọc lên, có đầy đủ tiện nghi đáp ứng tất cả nhu cầu của con người, từ trung tâm thương mại, ngân hàng cho đến văn phòng chính phủ. Nhưng điều quan trọng bậc nhất là con người thì lại không có.
Nó giống như một cảnh trong bộ phim Twilight Zone. Theo đó, bạn đột nhiên thức dậy ở một nơi và nhận ra rằng mọi người đều biến mất và bạn là người cuối cùng còn sót lại trên trái đất", Shepard nói.
Trước thực trạng này, cả phóng viên Trung Quốc và quốc tế đổ xô đến thành phố mới đều có chung một nhận định rằng kế hoạch này đã thất bại.
Gã khổng lồ đang dần thức tỉnh
Nhưng 4 năm sau, khi quay trở lại nơi này cả Phillips và Shepard đều không thể tin nổi vào mắt mình vì cái mà họ nhìn thấy chính là "một gã khổng lồ ngủ say đang chầm chậm thức giấc".
Cả khu vực thay đổi một diện mạo khác với nhiều công trình khác nhau từ phục vụ đời sống cho đến vui chơi giải trí.
Đó là một khu vực thương mại tự do, một hồ nước nhân tạo nằm giữa khu vực khô cằn, hơn 600.000 km đường bộ cùng nhiều tòa nhà cao tầng mọc lên ở khắp nơi.
Để thu hút một lượng lớn khách du lịch đến với vùng đất này, bên cạnh những tòa nhà cao tầng, chính phủ Trung Quốc còn hạ lệnh cho xây dựng rất nhiều bản sao của những danh thắng nổi tiếng thế giới.
Trong số đó, phải kể đến như tượng nhân sư ở Ai Cập, đền Parthenon, Cung điện mùa hè và Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, thậm chí còn có cả Vạn Lý Trường Thành của Trung Quốc.
Du khách chụp hình bên cạnh bản sao của đên Parthenon.
Bên cạnh những công trình nổi tiếng, khu dân cư này còn có cả một công viên theo chủ đề - một Vương quốc Khủng long ở thời kỳ Kỷ Tam Điệp. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng mô hình của các loài khủng long ăn thịt với kích thước khổng lồ.
Những dự án nhà ở cũng bắt đầu đi vào hoạt động và ngày càng có nhiều người xung phong dọn đến sống tại khu đô thị mới này.
"Mọi người đang mua nhà và dọn đến sống tại nơi. Thật không thể tin được. Cuộc sống đang dần hình thành.
Nơi đây gần giống như một ảo ảnh giữa sa mạc mênh mông. Bạn nhìn thấy nó lấp lánh ở đường chân trời. Bạn thấy nó nhưng không tin nó là sự thật và sau đó bỗng nhiên bạn nhận ra mình đang thật sự đứng ở giữa nó", Shepard chia sẻ.
Những tấm áp phích quảng cáo được treo lên để thu hút người dân .
Quan chức thành phố từ chối cung cấp với phóng viên của trang báo Guardian thông tin về quá trình thu hút người dân đến đây sinh sống.
Tuy nhiên, trong hoạt động tuyên truyền của chính phủ năm ngoái, ông Xu Dawu, phó bí thư Khu đô thị mới Lan Châu tiết lộ rằng họ đã thu hút 150.000 cư dân cũng như 40.000 công nhân xây dựng đến sống tạm thời ở đây.
Những con số này dường như có đôi chút thổi phồng vì hiện vẫn còn một số lượng lớn những khu vực chưa có người sinh sống.
Bất kể con số thực sự là gì, nhiều cơ hội việc làm đang hình thành ở nơi này và người dân bắt đầu đổ xô đến đây để tìm kiếm một tương lai tốt hơn.
Năm rồi, một nhóm chuyên gia cố vấn của chính phủ tuyên bố rằng khu vực mới này sẽ có đủ chỗ cho khoảng 3,4 tỉ dân, gấp đôi dân số hiện tại của cả Trung Quốc.
Mong ước của cư dân sống tại khu đô thị mới
Tháng 8 năm ngoái, Zhang Yongshuai đã chuyển từ thành phố Lan Châu cũ để dọn đến sống tại khu đô thị mới với 2 cậu con trai. Ông đã thuê một cửa hàng ở tầng trệt trong khu phức hợp cao cấp Greenland Intelligent Financial Town để buôn bán.
Zhang nói ông quyết định chuyển đến đây vì giá thuê nhà khá thấp và viễn cảnh về một cuộc sống mới tốt đẹp hơn.
Zhang thừa nhận thành phố hiện vẫn chưa đáp ứng hoàn toàn kì vọng của ông. "Vấn đề lớn nhất là không có người nào ở đây cả. Nhưng tôi nghĩ họ sẽ đến. Nếu không có người nào sống ở đây, nó sẽ là một sự lãng phí lớn, phải không?", ông nói với một tràng cười lớn.
Một góc công trường vẫn đang được xây dựng.
"Điều tuyệt vời nhất là cơ sở hạ tầng, đường sá và những quảng trường. Môi trường sống tốt hơn ở thành phố Lan Châu cũ ", một thanh niên trẻ hiện đang sống ở đây chia sẻ.
Cách đó vài chục mét, hàng xóm của Zhang, Zhou Fei nói anh cũng cảnh thấy lạc quan về tương lai của thành phố. "Nó đang ngày càng nhộn nhịp hơn", anh cho biết.
Được biết, Zhou sinh ra và lớn lên tại Dongshuitang - một trong những khu vực nông thôn đã bị phá hủy để xây dựng thành phố mới, và anh đã dùng khoản tiền mà chính phủ bồi thường cho gia đình để mua một căn hộ ở đây.
Vợ của Zhou, Bao Shan, nói rằng cô ấy vẫn không mặn mà gì với cuộc sống chậm chạp và những thay đổi ở nơi đây. Chỉ có khoảng 20 gia đình hiện đang sinh sống trong khu nhà của họ.
"Tôi không thích sự tĩnh lặng. Việc kinh doanh cũng không tốt lắm", chị Bao nói.
Cuộc sống của những cư dân ở khu đô thị mới đã được cải thiện rất nhiều nhưng họ vẫn lo lắng về tình trạng thiếu việc làm ở nơi đây.
Một người dân khác hy vọng thành phố sẽ phát triển là Xu Haike. Anh đã chuyển đến khu đô thị mới Lan Châu từ tháng 5 năm ngoái để giúp quản lí khách sạn sang trọng duy nhất của thành phố - khách sạn Binhu International Garden.
Xu nói rằng thực trạng thành phố "ma" chỉ đúng một nửa và khẳng định rằng khách sạn với 76 phòng của ông vẫn đón khách đều đặn.
"Khách thuê phòng đạt đến 70%", Xu nói trong một cuộc phỏng vấn với Guardian tại một hành lên yên tĩnh của khách sạn, mặc dù lượng khách thuê phòng hôm được phỏng vấn chỉ chiếm 30%.
Một trong những khu vực nhộn nhịp nhất của thành phố là khu Rainbow Town, một khu nhà dành cho những hộ dân bị di dời trong quá trình xây dựng thành phố và cho cả những công nhân xây dựng đang làm việc ở những khu vực còn lại của thành phố.
Vào buổi chiều, chúng ta có thể nhìn thấy hàng chục trẻ em đang chơi trò rượt đuổi từ khu hành chính đến quảng trường chính của thành phố.
Trẻ em tại khu Rainbow Town - khu vực nhộn nhịp nhất của khu đô thị.
Liu Yufeng, 32 tuổi - một trong thuộc diện di dời đã chuyển đến đây sinh sống nói rằng việc xây dựng thành phố mới đã làm thay đổi cuộc sống của gia đình cô.
Liu nói rằng cô đã được an ủi phần nào khi con gái không còn phải sử dụng nhà vệ sinh ngoài trời như lúc còn sống ở trong làng.
"Nó vừa có mặt tốt cũng vừa có mặt xấu. Điều kiện sống được cải thiện nhưng lại không có nhiều cơ hội việc làm cho chúng tôi ở đây.
Và vấn đề quan trọng trước mắt là chúng tôi phải làm gì để kiếm cái ăn? Đó là điều quan trọng nhất với chúng tôi ở thời điểm hiện tại", cô nói.
Hi vọng mới cho khu đô thị Lan Châu
Khu đô thị mới Lan Châu chiếm một vị trí quan trọng trong quá trình khôi phục con đường tơ lụa của Trung Quốc. Giống như nhiều thành phố khác, khu đô thị mới Lan Châu cũng đang dần tìm được hướng đi cho riêng mình.
Nếu kinh tế ở khu đô thị này có thể hòa nhập với sự phát triển kinh tế chung của Trung Quốc thì đây sẽ là hy vọng cho sự cất cánh của nền kinh tế trong khu vực.
"Hiện khu đô thị Lan Châu đã là một dự án cấp quốc gia, vì thế nó chắc chắn sẽ thành công. Không còn sự lựa chọn nào khác. Dự án này quá lớn để thất bại", Shepard nói
Anh Zhou Fei cùng vợ Bao Chan và con gái tại cửa hàng của gia đình trong khu đô thị mới.
Zhou nói rằng ông tin ngôi nhà mới của mình một ngày nào đó thậm chí còn có thể trở thành một thành phố lớn của tỉnh.
"Trong 5 hoặc 8 năm tới, khu đô thị mới sẽ phát triển hơn nữa. Nó sẽ phát triển như thành phố Lan Châu cũ vậy" , ông tiên đoán.
Xu lại tỏ ra không đồng tình với ý tưởng đó, anh nói: "Đây không phải là một trung tâm chính trị, cũng không phải là một trung tâm kinh tế của tỉnh Cam Túc. Nhưng tôi tin mọi thứ đang được cải thiện từng ngày. Tôi khá lạc quan về tương lai sắp đến."
Chào mừng đến với khu đô thị mới Lan Châu.
Shepard phát biểu rằng thế giới sẽ cần phải tìm một cách gọi mới khi đề cập đến những thành phố ‘ma’ đang ngày một sôi động hơn ở Trung Quốc.
"Tôi đoán hiện tại bạn sẽ chỉ gọi chúng là thành phố thay vì thành phố 'ma' như trước đây", ông hài hước chia sẻ.