Những lời trần tình của Ngoại trưởng Mỹ về chiến tranh Việt Nam

Hôm 28/4 vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nghẹn ngào nhắc lại quãng thời gian hoạt động phản đối chiến tranh Việt Nam, cụ thể là lần xuất hiện tại Thượng viện rất lâu trước khi ông chính thức trở thành Thượng nghị sĩ.

"Đứng ra điều trần chống lại cuộc chiến tại Việt Nam, tôi nói về quyết tâm của những người lính chuẩn bị thực thi nhiệm vụ cuối cùng, để 30 năm sau, khi anh em đồng chí của chúng ta ra phố và được hỏi về một bên tay hay bên chân đã mất, ta có thể trả lời "Việt Nam" mà không hàm ý về một quá khứ cay đắng.

Thay vào đó, Việt Nam sẽ là một nơi mà Mỹ đã quay đầu đúng lúc, và chính chúng ta là người đã thúc đẩy sự chuyển hướng đó." - ông Kerry phát biểu trong buổi hội nghị nhằm mục đích điểm lại các bài học từ chiến tranh tại Thư viện Tổng thống Lyndon Johnson tại Austin, Texas.

Kerry từng được trao một Ngôi sao Bạc, Ngôi sao Đồng và 3 huy chương Trái tim Tím cho thời gian làm Trung úy Hải quân trong cuộc chiến tại Việt Nam.

Tuy vậy, sau khi giải ngũ, ông lại là nhà hoạt động phản chiến nổi tiếng và tích cực nhất, dẫn đầu cuộc biểu tình năm 1971 tại Washington, trực tiếp đứng ra điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện khi gọi cuộc chiến tại Việt Nam là "man rợ".

Sau này, với tư cách là Nghị sĩ bang Massachusetts, ông cũng dành 10 năm dài để vận động Mỹ bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.

"Đã 45 năm kể từ ngày đó, và rõ ràng chúng ta đã gặt hái được nhiều thành tựu quan trọng.

Đúng là vẫn còn một số rào cản trước khi quan hệ giữa hai nước đạt đúng tiềm năng, nhưng nay chúng ta có thể khẳng định chắc chắn rằng: Bởi rất nhiều người Việt Nam và Mỹ từ chối để quá khứ định hình tương lai của chính mình, Việt Nam, một kẻ địch cũ, giờ đây là đối tác mà Mỹ đang phát triển mối quan hệ cả về mặt cá nhân cũng như quốc gia ngày càng nồng hậu, thân tình."

Đó là di sản chúng ta cùng chia sẻ, là điều mà tôi hi vọng sẽ tiếp tục được củng cố trong những năm tới." - Ông Kerry tuyên bố.

Tháng 5 tới, Ngoại trưởng John Kerry sẽ cùng Tổng thống Barack Obama sang thăm Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam và Mỹ đang nỗ lực đẩy mạnh quan hệ.

Ông cũng đề cập tới sự hợp tác về vấn đề an ninh của hai nước, rằng cả lượng trao đổi thương mại cũng như lượt khách Mỹ tới Việt Nam du lịch đang tăng rất nhanh. Đó là những dấu hiệu đáng mừng về bước tiến dài trong quan hệ giữa hai nước. Tuy nhiên, theo ông, một vài khác biệt vẫn còn tồn tại.

Đồng thời, Ngoại trưởng Mỹ tâm sự rằng khi cố gắng tìm giải pháp cho Syria, Triều Tiên, Boko Haram hay cuộc chiến chống IS, kí ức về cuộc giao tranh ở Việt Nam đã trở lại và ông cũng cố gắng giữ hình ảnh nó thường trực trong tâm trí.

"Tôi không nghĩ có bất kì cựu chiến binh nào sẽ nói với bạn rằng họ chưa từng nhớ tới một khoảnh khắc hay một người nào đó.

Đồng đội của tôi vừa mất vài tuần trước, và toàn đội đã liên lạc với tôi. Trở lại gặp nhau, vài người thực sự rất, rất xúc động, kí ức quả thật đã ùa về với họ. Theo tôi, quãng thời gian tại Việt Nam sẽ sống mãi trong lòng mọi người." - Ông Kerry nghẹn ngào nói.

Trong buổi trò chuyện ngày 27/4, Kerry cũng lần đầu tâm sự trước công chúng về chuyến đi tới Việt Nam khi đang tiến hành đàm phán về vấn đề bình thường hóa quan hệ: "Bạn có thể tưởng tượng phản ứng lúc đó. Cũng khá tuyệt vời đấy."

Cựu Ngoại trưởng Henry Kissinger, từng làm việc dưới thời Tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford, cùng nhà hoạt động chống chiến tranh Tom Hayden cũng sẽ có mặt trong hội nghị kéo dài ba ngày tại Austin.

Chủ tịch thư viện Mark Updegrove cho biết, do cuộc chiến là một phần cốt yếu của Lyndon Johnson trong vai trò Tổng thống Mỹ, việc đánh giá ảnh hưởng nó để lại thực sự rất quan trọng.

"Đúng như tầm nhìn của Tổng thống Johnson, tại thư viện này, chúng ta sẽ có một cái nhìn toàn cảnh, không che đậy về những sự thật gây tranh cãi nhất trong nhiệm kỳ của ông. Mục tiêu chúng tôi hướng tới là truyền bá những bài học cũng như di sản về cuộc chiến tại Việt Nam." - Ông Updegrove phát biểu.