SOHA NEWS
Cả Hoa Kỳ và Nga đều cho biết hôm thứ Năm rằng họ không thể ủng hộ một nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc kêu gọi ngừng bắn tại Libya vào thời điểm này, các nhà ngoại giao cho biết.
Anh đưa ra dự thảo này sau khi các lực lượng trung thành với Khalifa Haftar phát động một cuộc tấn công vào ngày 4 tháng 4 để chiếm lấy Tripoli, một động thái đe dọa sẽ đẩy đất nước Bắc Phi vào tình trạng hỗn loạn sâu sắc.
Hoa Kỳ và Nga đã nêu rõ lập trường của họ trong cuộc họp kín của hội đồng của Hội đồng Bảo an về Libya, được đặc phái viên LHQ về Libya Ghassan Salame thông báo tình hình.
Theo các nhà ngoại giao, quan chức này đã kêu gọi ngừng bắn, cảnh báo rằng vũ khí đang đổ vào nước này và Libya đang rơi vào một tình huống nhân đạo nghiêm trọng.
Nga phản đối nghị quyết do Anh soạn thảo - đang đổ lỗi cho chỉ huy phía đông Libya Khalifa Haftar về vụ bạo lực mới nhất khi lực lượng Quân đội Quốc gia Libya (LNA) của ông tiến tới vùng ngoại ô Tripoli hồi đầu tháng này, các nhà ngoại giao cho biết.
Hoa Kỳ không đưa ra lý do nào cho lập trường phản đối của mình đối với dự thảo nghị quyết, theo đó cũng kêu gọi các quốc gia có ảnh hưởng đối với các bên tham chiến đảm bảo việc tuân thủ nghị quyết và tiếp cận viện trợ nhân đạo vô điều kiện ở Libya. Nơi này đã rơi vào tình trạng hỗn loạn kể từ khi Muammar Gaddafi bị lật đổ năm 2011.
Sự chia rẽ giữa các cường quốc thế giới ngày càng sâu sắc khi giao tranh leo thang ở Tripoli, với số người chết hiện lên tới hơn 200 người, trong khi hơn 25.000 người đã phải rời khỏi nhà của họ.
"Chúng tôi muốn có nghị quyết này", Đại sứ Đức Christoph Heusgen nói với các phóng viên sau cuộc họp kín ngày thứ 5. "Chúng tôi muốn có một nghị quyết mạnh mẽ ... với một hội đồng thống nhất - tất cả mọi người ủng hộ nó – một văn bản nói ai chịu trách nhiệm và những gì cần phải làm."
Khó lường lập trường Mỹ
Nhóm làm việc của Mỹ tại LHQ từ chối bình luận, trong khi nhóm làm việc của Nga tại LHQ cũng không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Một nghị quyết cần chín phiếu ủng hộ và không có sự bác bỏ của Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nga hay Trung Quốc - năm nước thường trực - để được thông qua. Vẫn chưa rõ liệu Anh có kiên trì đàm phán về một dự thảo vào tuần tới hay không.
Sự miễn cưỡng của Hoa Kỳ trong việc ủng hộ hành động của Hội đồng Bảo an trái ngược với sự phản đối công khai trước đó của Washington đối với cuộc tấn công của Haftar, điều diễn ra trong khi Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres đến thăm Tripoli.
Một số nhà ngoại giao LHQ cho rằng, Hoa Kỳ có thể đang cố gắng kéo dài thời gian khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump tìm ra cách đối phó với những phát triển mới nhất ở Libya.
"Tôi nghĩ rằng có một loạt các quan điểm ở Washington về phía chính sách và họ đã không hợp nhất chúng và họ không hoàn toàn chắc chắn lập trường của Tổng thống ở đâu", một nhà ngoại giao cấp cao của LHQ, nói với điều kiện giấu tên.
"Hệ thống của Mỹ đang cố gắng đánh giá tất cả các kịch bản và tìm ra cái nào là lợi ích tốt nhất của nước Mỹ và họ chưa làm được điều đó", nhà ngoại giao này nói.
Quan ngại leo thang
Các lực lượng của Haftar đã dự đoán sẽ chiến thắng trong vài ngày, nhưng chính phủ được quốc tế công nhận của Thủ tướng Fayez al-Serraj đã làm cho họ sa lầy ở vùng ngoại ô phía nam với sự giúp đỡ của các nhóm vũ trang từ các phe phái phương Tây khác nhau.
Hội đồng Bảo an nhất trí bày tỏ quan ngại không chính thức vào ngày 5 tháng 4, kêu gọi tất cả các lực lượng ngừng leo thang và tạm dừng hoạt động quân sự, đặc biệt là đối với LNA.
Tuy nhiên, trong những ngày tiếp theo, HĐBA đã không thể đưa ra một tuyên bố chính thức hơn, các nhà ngoại giao nói, khi Nga phản đối việc đề cập đến LNA, còn Hoa Kỳ nói rằng họ không thể đồng ý với một văn bản không đề cập đến lực lượng của Haftar.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo sau đó cho biết trong một tuyên bố vào ngày 7 tháng 4 rằng "chúng tôi đã nói rõ chúng tôi phản đối cuộc tấn công quân sự của lực lượng Khalifa Haftar và thúc giục dừng ngay lập tức các hoạt động quân sự chống lại thủ đô Libya."
Theo Reuters, ông Haftar có sự hậu thuẫn của Ai Cập, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất UAE và Saudi Arabia – những bên coi ông là một điểm mấu chốt để khôi phục sự ổn định và chống lại phiến quân Hồi giáo, trong khi hầu hết các cường quốc phương Tây đều ủng hộ Serraj.
Ông Trump đã gặp Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi vào ngày 9/4.
Còn Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian đã nói chuyện với ông Pompeo về Libya hôm thứ Năm và cả hai đều đồng ý về sự cần thiết phải ngừng bắn "nhanh chóng" và quay trở lại tiến trình chính trị do LHQ dẫn dắt, Bộ Ngoại giao Pháp cho biết trong một tuyên bố. Trong khi đó, Paris cũng đã từng hỗ trợ Haftar.