Lợi bất cập hại khi lạm dụng nước muối sinh lý vệ sinh mũi cho con

Lợi ích của nước muối sinh lý

Nước muối sinh lý 0,9% hay nước muối biển là dung dịch dùng để rửa, vệ sinh mũi, họng chứ không phải là thuốc. Dù vậy, chúng ta vẫn phải sử dụng đúng, nhất là cho trẻ nhỏ.

Ngoài việc dùng để cung cấp và bổ sung nước cũng như chất điện giải cho cơ thể (dùng theo đường tiêm truyền theo chỉ định của bác sĩ) thì nước muối sinh lý còn có tác dụng:

– Dùng làm thuốc nhỏ/rửa mắt: Nên rửa mắt bằng nước muối sinh lý 0,9% dạng nhỏ mắt hàng ngày. Rửa mắt làm trôi đi mầm bệnh, đẩy rỉ ra ngoài, làm ẩm và an dịu cho bề mặt nhãn cầu.

Lưu ý, cần dùng loại nước muối do các công ty dược sản xuất dùng riêng cho mắt, bên ngoài nhãn của lọ thuốc có hình con mắt, thường đóng lọ 10ml. Không được tự pha nước muối để nhỏ mắt.

– Dùng làm thuốc nhỏ/rửa mũi: Dùng nước muối sinh lý nhỏ trực tiếp hoặc dưới dạng khí dung có tác dụng làm sạch mũi – họng.

Nước muối sinh lý dùng để rửa mũi được pha chế dạng 100ml, 500ml, nhưng cũng có người sử dụng nước muối sinh lý truyền tĩnh mạch hoặc dùng nước nhỏ mắt để rửa mũi.

Cần lưu ý, thuốc dùng để nhỏ mắt có thể dùng để nhỏ mũi nhưng thuốc dùng để nhỏ mũi thì không dùng nhỏ mắt.

Lạm dụng nước muối sinh lý: Lợi bất cập hại

Vệ sinh mũi cho trẻ hàng ngày giúp rửa trôi vi khuẩn, loai bỏ chất tiết, dị vật giúp mũi bé thông thoáng và giúp bé thở dễ dàng hơn.

Đặc biệt, khi mũi bị viêm nhiễm, lớp niêm mạc bị tổn thương, các lớp dịch tiết ứ đọng cha mẹ cần làm sạch mũi bằng nước muối sinh lý.

Tuy nhiên, theo TS.BS Nguyễn Tuyết Xương, Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Nhi Trung ương, cho hay: Trong trường hợp bé không bị bệnh cha mẹ tuyệt đối không được lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho bé.

Bởi vì trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.

Khi dùng nước biển, nước muối, đặc biệt nước muối tự pha khi dùng vào mũi họng sẽ làm hút nước của các tế bào mũi. Tế bào khi đó bị mất nước và teo đi làm giảm chức năng tiết nhờn sinh lý.

Trong trường hợp bé không bị bệnh cha mẹ tuyệt đối không được lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi, mẹ chỉ nên rửa mũi cho trẻ trong trường hợp trẻ bị bệnh như ho, sổ mũi...

Bình thường, nếu mẹ lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi cho con sẽ khiến mũi con bị rát, kích ứng mũi, chảy nước mũi, ảnh hưởng tới niêm mạc mũi, khô mũi thậm chí dễ gây nên viêm nhiễm mãn tính.

Tương tự như nhỏ mũi, nhiều mẹ thường xuyên rửa mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý. Bởi các mẹ tin rằng, nước muối dược pha chế với tỉ lệ 0,9%, tức 9g nước muối tinh khiết pha với 1 lít nước rất loãng và lành tính.

Theo bác sỹ Hoàng Cương - Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết: Nước muối được pha chế với tỷ lệ 0,9%, được gọi là nước muối sinh lý và dùng được cho mọi lứa tuổi.

Dùng nước muối rửa mắt giúp làm trôi đi mầm bệnh, đẩy rỉ ra ngoài, làm ẩm và dịu bề mặt nhãn cầu.

Tuy nhiên, các bậc cha mẹ cần hế sức lưu ý, cần dùng loại nước muối sinh lý do các công ty dược sản xuất dùng riêng cho mắt. Không được tự pha nước muối để nhỏ mắt.

Ngoài ra, cha mẹ chỉ nên sử dụng thường xuyên cho trẻ trong tháng đầu tiên sau khi sinh. Bởi lúc này, các hốc tự nhiên trong mắt bị dính dịch từ cơ thể mẹ cần đươc thường xuyên vệ sinh để làm sạch.

Đặc biệt, khi trẻ có dấu hiệu viêm nhiễm, đổ gỉ vàng, đau mắt thì cha mẹ cần dùng nước muối sinh lý để làm sạch lớp bẩn bên ngoài trước khi sử dụng thuốc điều trị.

Nếu mắt trẻ bình thường, mẹ thường xuyên nhỏ nước muối sinh lý cho con có thể khiến cho mắt bị khô, viêm giác mạc, ảnh hưởng tới chức năng của mắt khi trẻ lớn lên.

Dùng nước muối sinh lý để vệ sinh mắt mũi hàng ngày cho trẻ với mục đích phòng các bện về mắt, đường hô hấp ở trẻ là thói quen của không ít bà mẹ Việt.

Tuy nhiên, theo dược sĩ Nguyễn Như Hiền, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TPCHM) chia sẻ: Thực tế, chưa có những dữ liệu thuyết phục, khẳng định lợi ích của việc sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mắt mũi.

Do đó, cần tránh lạm dụng nước muối sinh lý để không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ cũng như chi phí khám, chữa bệnh của gia đình.

Sử dụng nước muối vệ sinh mắt mũi cho trẻ như thế nào là đúng?

Cũng theo bác sỹ Hoàng Cương, nước muối sinh lý có thể dùng được cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ nhưng chỉ dùng trong trường hợp rửa mắt, mũi khi bị bẩn, bụi bặm, viêm nhiễm...

Khi dùng nước muối sinh lý để rửa mắt, rửa mũi cho bé, bạn cần lưu ý là phải giữ vệ sinh lọ thuốc thật kỹ, tránh làm nhiễm bẩn đầu chai thuốc.

Không được dùng quá 1 tháng sau khi mở nắp. Điều này giúp tránh nguy cơ nhiễm khuẩn vào chai thuốc nếu chai đã mở nắp lâu ngày.

Vệ sinh mắt đúng cách cho trẻ

Khi nào trẻ có dấu hiệu về bệnh mẹ mới cần nhỏ thuốc nhỏ mắt để rửa mắt cho trẻ.

Đối với nước muối sinh lý, dù là lành tính mẹ cũng không được lạm dụng. Chỉ nên nhỏ khi trẻ vừa đi đường xa về hoặc vừa tắm xong. Tuy nhiên, số lần rửa cần hạn chế, nên rửa cho trẻ 2 lần/tuần để làm sạch mắt.

Đối với các loại thuốc nhỏ mắt khác, mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng. Nếu trẻ có dấu hiệu đau mắt, cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và sử dụng thuốc phù hợp với bệnh, độ tuổi của trẻ.

Vệ sinh mũi đúng cách cho trẻ

Các bác sĩ khuyên rằng, mẹ chỉ nên rửa mũi cho trẻ trong trường hợp trẻ bị bệnh như ho, sổ mũi...

Đặc biệt khi trời lạnh, mẹ không được tự ý phòng bệnh cho trẻ bằng nhỏ nước muối hoặc dùng xịt muối nước biển sâu nhỏ vào mũi con vì có thể ảnh hưởng niêm mạc mũi của trẻ. Theo đó mẹ nên phòng bệnh hô hấp cho trẻ bằng cách giữ ấm cho trẻ.

Khi trẻ có dấu hiệu chảy nước mũi, ho hắt hơi mẹ có thể nhỏ 1 - 2 giọt nước muối sinh lý 0.9% cho trẻ sau đó yêu cầu trẻ xì mũi thật mạnh để làm sạch.

Đối với trẻ dưới 1 tuổi, mẹ có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút đàm nhớt trong mũi hoặc làm bấc sâu kèn lấy nước mũi.

Khi trẻ không có dấu hiệu về đường hô hấp mẹ nên hạn chế nhỏ nước muối làm sạch mũi con. Chỉ làm sạch mũi khi mũi có dấu hiệu bị bệnh. Nhỏ từ 1 - 2 lần/ngày, 1 lần từ 1 - 3 giọt theo hướng dẫn.

Lưu ý, khi trời lạnh, nếu muốn nhỏ mũi cho trẻ, mẹ nên ngâm lọ nước muối sinh lý vào nước nóng để làm ấm trước khi nhỏ cho trẻ. Vì nhỏ nước lạnh sẽ làm trẻ bị lạnh và sợ rửa mũi.

Khi bị các bệnh về mũi, xoang bạn có thể dùng nước nuối sinh lý để rửa mũi cho bé nhưng phải theo chỉ dẫn của bác sỹ chuyên khoa tai mũi họng.

Có nhiều trường hợp người bệnh tự ý vệ sinh mũi, xoang bằng nước muối sinh lý trong khi đang vị viêm xoang vô tình lại đẩy sâu vi khuẩn vào bên trong hốc mũi, xoang khiến tình trạng bệnh ngày càng nặng thêm.