Tờ Washington Post dẫn thông tin từ cộng đồng doanh nghiệp Mỹ ở Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh đang sẵn sàng cho khả năng chiến tranh thương mại với chính quyền Tổng thống Donald Trump, và đã bắn một phát súng "cảnh cáo" nhỏ về phía Mỹ.
Tại Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) ở Davos, Thụy Sĩ hồi giữa tháng 1 vừa qua, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cảnh báo, không bên nào sẽ thắng trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Và ở quê nhà, chính phủ Trung Quốc đang âm thầm chuẩn bị cho cuộc chiến này.
"Trung Quốc đang đe dọa và chuẩn bị triển khai các biện pháp trả đũa", Lester Ross, chủ tịch ủy ban chính sách của Phòng thương mại Mỹ tại Trung Quốc (AmCham), phát biểu trong một cuộc họp báo vào ngày 18/1.
Bề ngoài, Bộ thương mại Trung Quốc đã chọn cách phản ứng nhẹ nhàng với những chỉ trích liên tục của Trump nhằm vào Trung Quốc. Người phát ngôn bộ này, Shen Danyang tuyên bố trong tháng 12/2016, khẳng định sự chuyển giao quyền lực ở Washington sẽ không làm thay đổi quan hệ giữa hai nước.
Shen gọi mối quan hệ trên là "phụ thuộc lẫn nhau" và "đôi bên cùng có lợi". Nhưng ở hậu trường, Bộ thương mại Trung Quốc cho thấy, họ sẽ không đứng im chịu trận.
Trước khi ông Tập lên đường công du Thụy Sĩ, Bộ Thương mại Trung Quốc đã ra quyết định nâng thuế với hạt sấy khô sau chưng cất rượu – một phụ phẩm của quá trình sản xuất ethanol và dùng làm thức ăn gia súc, nhập khẩu từ Mỹ.
Cơ quan này cũng đã nâng thuế chống bán phá giá từ 42.2% lên đến 53.7%, thuế chống trợ giá từ 11.2% đến 12% với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ. Các loại thuế chống bán phá giá khác cũng đang rục rịch được thông qua.
Mei Xinyun, chuyên gia nghiên cứu của Bộ thương mại Trung Quốc cho biết, nước này đã kiềm chế khẩu chiến với Trump về thương mại, nhưng họ sẽ không "khoanh tay". Các biện pháp chống bán phá giá gần đây của Trung Quốc là minh chứng rõ rệt nhất.
"Người Trung Quốc có câu: Quân tử động thủ không động khẩu. Nhưng Trump sẽ phải trải giá nếu ông ta muốn phát động một cuộc chiến thương mại", ông nói.
Trước đó, chính quyền của cựu Tổng thống Barack Obama đã nhiều lần áp đặt chế tài chống bán phá giá lên Trung Quốc, bao gồm các mức thuế nặng với một số loại thép. Vào hôm 12/1, Mỹ đã tuyên bố nộp đơn kiện Trung Quốc lên Tổ chức thương mại thế giới (WTO) vì hành vi trợ giá nhôm.
Như vậy, căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã âm ỉ từ lâu, và có thể leo thang thành chiến tranh dưới thời tân Tổng thổng Trump.
Trong một cuộc khảo sát được AmCham tiến hành, bốn trong năm doanh nghiệp Mỹ ở Trung Quốc cho biết, họ cảm thấy không được chào đón như trước. Họ nói, chính phủ Trung Quốc đang thúc đẩy chủ nghĩa bảo hộ và tăng cường hạn chế đầu tư nước ngoài ở nhiều khu vực của nền kinh tế Trung Quốc.
Chủ tịch AmCham Trung Quốc, William Zarit trước đây đã từng khuyến cáo cả hai ứng viên tổng thống Mỹ rằng, họ cần có đường lối cứng rắn hơn trong đàm phán thương mại và đầu tư với Trung Quốc.
"Chúng tôi cho rằng Mỹ cần phải cứng rắn hơn trên bàn đàm phán", ông nói. Zarit cho biết, một phái đoàn của AmCham Trung Quốc sẽ đến Washington vào tháng tới, với hy vọng gặp mặt các thành viên của chính quyền mới để truyền đạt thông điệp của họ.