SOHA NEWS
Ngày 6/6, Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran Ali Akbar Salehi đã khánh thành cơ sở làm giàu hạt nhân mới của nước này để chuẩn bị sản xuất các máy ly tâm trong khuôn khổ giới hạn của thỏa thuận hạt nhân với các cường quốc thế giới.
Trong cuộc phỏng vấn với đài truyền hình nhà nước Iran sau khi khai trương cơ sở tại trung tâm làm giàu urani Natanz, ông Salehi cho biết, việc xây dựng cơ sở này đã được bắt đầu từ trước khi Tehran ký thỏa thuận với nhóm P5+1 (gồm 5 Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và Đức) năm 2015. Cơ sở này sẽ sản xuất các máy ly tâm thế hệ cũ và cho ra thành phẩm trong vòng 1 tháng nữa.
Trước đó, trong một động thái dường như là nhằm đáp trả việc chính quyền Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân giữa Iran với P5+1, Tehran đã thông báo với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hôm 5/6 rằng nước này sẽ tăng cường năng lực làm giàu hạt nhân, song vẫn cam kết sẽ tuân thủ giới hạn mà thỏa thuận đặt ra.
Nằm cách thủ đô Tehran hơn 200km, trung tâm Natanz bao gồm các công trình ngầm được bảo vệ bởi lớp bê tông dày đến 90cm, có thể bảo vệ trước các vụ không kích từ bên ngoài.
Không phải ngẫu nhiên mà Iran chọn khai trương cơ sở hạt nhân mới ở đây. Natanz luôn là tâm điểm tranh cãi giữa Iran và phương Tây kể từ khi trung tâm này bị một nhóm người Iran sống lưu vong tiết lộ năm 2002. Phương Tây nghi ngờ trung tâm Natanz có thể là công cụ để Iran sản xuất đủ Urani để chế bạo vũ khí nguyên tử.
Theo thỏa thuận hạt nhân Kế hoạch hành động chung tổng thể (JCPOA), Iran có thể sử dụng 5.060 máy ly tâm thế hệ cũ ở Natanz nhưng chỉ được làm giàu urani lên đến 3,67%.
Thực tế trung tâm Natanz được thiết kế cho 50.000 máy ly tâm hoạt động. Nhưng ông Salehi đã bác bỏ việc nước này có thể sản xuất hàng loạt máy ly tâm thế hệ mới. “Mỗi một thế hệ máy ly tâm mới cần từ 8 đến 10 năm để thử nghiệm” – ông nêu rõ.
Đại sứ Iran tại IAEA Reza Najafi thì cho biết, nước này cho cho các nước châu Âu “vài tuần” để tìm cách bảo vệ thỏa thuận JCPOA khỏi đổ vỡ sau khi Mỹ rút khỏi.
Ông cảnh báo: “Đây là những công việc để chuẩn bị cho một viễn cảnh thỏa thuận đổ bể, khi đó Iran có thể khởi động lại các hoạt động hạt nhân mà không chịu giới hạn nào”.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian cảnh báo Iran không nên khởi động việc làm giàu urani ở mức tinh khiết hơn, ông nhấn mạnh: “Bỡn cợt với lằn ranh đỏ luôn là một hành động vô cùng nguy hiểm”./.