SOHA NEWS
Hệ thống cung cấp dưỡng khí gặp trục trặc
Một trong những nghi vấn lớn nhất dẫn đến vụ tai nạn của chiếc F-35 là hệ thống tái tạo dưỡng khí cho phi công (OBOGS) gặp trục trặc. Hệ thống này có tác dụng tái tạo nồng độ không khí có thể thở được cho phi công khi hoạt động ở độ cao lớn. Hệ thống OBOGS được trang bị rộng rãi trên các dòng máy bay quân sự Mỹ nhiều thập niên qua.
Tuy nhiên, vấn đề của OBOGS được phát hiện trên máy bay chiến đấu thế hệ thứ 5 F-22 Raptor từ năm 2008. Đã có hơn 20 trường hợp, hệ thống OBOGS trên máy bay F-22 gặp vấn đề được ghi nhận với việc các phi công phàn nàn việc mất nhận thức trong quá trình bay do OBOGS không cung cấp đủ dưỡng khí cần thiết.
Trường hợp trục trặc của hệ thống OBOGS rõ ràng nhất được ghi nhận trong vụ tai nạn máy bay F-22A xảy ra trong tháng 10-2011. Do hệ thống OBOGS gặp vấn đề, phi công điều khiển chiếc F-22 đã gặp các triệu chứng đổ mồ hôi, chóng mặt, bị ảo giác và mất nhận thức.
Vấn đề sức khỏe trên xảy ra khi nồng độ oxygen trong máu quá thấp, không đủ để duy trì sự tỉnh táo của phi công.
Sau vụ việc, Lầu Năm Góc đã từng phải dừng việc sử dụng hệ thống OBOGS trên máy bay F-22 để tìm cách khắc phục.
Tuy nhiên, quá trình kiểm tra và phân tích không phát hiện ra nguyên nhân dẫn tới các vấn đề của hệ thống OBOGS. Để khắc phục, tỷ lệ trộn oxygen đã được tăng cường trong hệ thống OBOGS để cung cấp cho phi công hoạt động trên độ cao lớn, nhưng đây chỉ là phương án khắc phục tạm thời. Hiện tại, chưa rõ các vấn đề của hệ thống OBOGS đã được khắc phục hay chưa?
Một điều đáng tiếc là bất chấp các vấn đề của OBOGS, hệ thống này vẫn được trang bị trên nhiều máy bay F-35A, mà không có bất kỳ biện pháp ngăn ngừa nào.
Theo những thông tin bay cuối cùng của chiếc F-35A gặp nạn, máy bay đã mất độ cao đột ngột và không hề có cảnh báo từ phía phi công. Giới chuyên gia đánh giá, tình huống như thế nhiều khả năng xảy ra khi phi công đã mất nhận thức do hệ thống OBOGS gặp vấn đề.
Về phía Nhật Bản, do những cam kết với phía Mỹ, đã buộc phải sử dụng hệ thống OBOGS trên máy bay F-35A, thay vì hệ thống có chức năng tương tự lắp trên máy bay F-15J. Điều này càng củng cố thêm giả thuyết hệ thống OBOGS chính là nguyên nhân dẫn tới vụ tai nạn của chiếc F-35A.
Phần mềm điều khiển máy bay gặp vấn đề
Một vấn đề khác được đặt ra trong vụ tai nạn của chiếc F-35A là việc máy bay này có trang bị tối tân với hệ thống điện tử tinh vi giúp đơn giản hóa hoạt động của phi công, cũng như cảnh báo những sai lầm của xảy ra trong chuyến bay.
Trong trường hợp, phần mềm hệ thống của máy bay gặp vấn đề sẽ là cơn ác mộng đối với phi công, thậm chí dẫn tới thảm họa. Điều này được minh chứng rõ nhất trong vụ việc máy bay hành khách Boeing 737 Max mới đây.
Ngoài ra, một vấn đề khác là phần mềm hệ thống của máy bay F-35A đã bị tin tặc xâm nhập và sửa đổi trong các lần cập nhật hệ thống. Những đoạn mã độc hại có thể được ghi chèn vào tệp thông tin hệ thống của máy bay và sẽ gây tác hại trong quá trình sử dụng chúng. Các chuyên gia Mỹ cũng tính tới kịch bản này với nghi vấn hướng vào tới tin tặc Nga và Trung Quốc.
Tuy nhiên, khả năng tin tặc can thiệp cũng chỉ là một kịch bản. Việc F-35A sử dụng nhiều hệ thống tự động hóa có thể phát sinh lỗi và chính chúng tạo ra thảm họa.
Nguyên nhân chính xác của vụ tai nạn chỉ được xác định khi các mảnh vỡ và hộp đen của chiếc máy bay xấu số được tìm thấy.