Bệnh - kẻ thù của tuổi thọ

Bệnh tim mạch

Theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC), bệnh tim mạch ảnh hưởng đến 37% đàn ông và 26 % phụ nữ 65 tuổi trở lên. Bệnh tim mạch bao gồm nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, suy tim, đột quỵ... là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở cả nam giới và nữ giới.

Tăng huyết áp là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tai biến mạch máu não và bệnh động mạch vành. Bệnh thường gặp ở tuổi trung niên, chiếm tỷ lệ cao trên 40% ở người ngoài 60 tuổi.

Bệnh động mạch vành làm hẹp, tắc các động mạch vành ảnh hưởng đến nguồn cung cấp máu nuôi dưỡng tim. Đây là nguyên nhân đột tử số một của người già và thấy ở 70% những người trên 90 tuổi. Bệnh thường do hiện tượng vữa xơ động mạch. Các chất béo, tế bào bám vào lòng của mạch máu, làm máu lưu thông bị gián đoạn.

Ung thư

Theo CDC, ung thư là nguyên nhân thứ hai dẫn đến tử vong ở những người trên 65 tuổi. Ung thư phổi, ung thư tiền liệt tuyến và ung thư đại trực tràng là những bệnh gây tử vong thường gặp nhất ở nam giới, nhất là nam giới cao tuổi.

Ung thư phổi là bệnh ung thư gây tử vong hàng đầu ở Mỹ, ở cả nam giới và nữ giới. Mặc dù ung thư phổi có liên quan đến tình trạng hút thuốc lá nhưng kể cả những người không hút thuốc cũng có nguy cơ bị ung thư phổi. Đa số các bệnh ung thư đường hô hấp sẽ có cùng các triệu chứng, ví dụ như ho, khó thở, đau tức ngực...

Ung thư vú thường gặp ở phụ nữ trung niên và cao niên.

Ung thư tuyến tiền liệt khá phổ biến ở người già ngoài 60 tuổi. Tỷ lệ gia tăng với mỗi 10 năm tuổi thọ. Bệnh tiến triển âm thầm, từ từ. Khi ung thư chưa di căn phẫu thuật là một biện pháp điều trị hiệu quả.

Khi đã di căn, có thể dùng phương pháp xạ trị liệu phối hợp và dùng thuốc để giảm được sự kích thích tế bào ung thư do testosteron. Kích thích tố này được coi như là một trong nhiều yếu tố đưa tới ung thư tiền liệt tuyến.

Đột quỵ

Đây là nguyên nhân tử vong thứ ba ở người cao tuổi và có thể gây ra một số di chứng thần kinh như liệt, mất thị giác, thất ngôn, suy giảm nhận thức, sa sút trí tuệ... Có tới 30% bệnh nhân tử vong trong vòng vài tháng.

Người sống sót đều có nguy cơ bị tai biến tái phát trong vòng 2 năm. Bệnh là hậu quả của rối loạn tế bào não: Cục máu đông có thể hình thành tại chỗ hoặc di chuyển từ nơi khác tới mạch máu não làm tắc mạch máu não; mạch máu não cũng có thể bị vỡ gây ra chèn ép não.

Đột quỵ xảy ra khi não không nhận đủ máu, có thể do tắc mạch máu cung cấp cho não hoặc vỡ mạch máu não. Nguy cơ đột quỵ tăng cao nếu bệnh nhân đã được chẩn đoán tăng huyết áp, tăng cholesterol hoặc đái tháo đường.

Đột quỵ xảy ra khi não không nhận đủ máu, có thể do tắc mạch máu cung cấp cho não hoặc vỡ mạch máu não.

Bệnh đường hô hấp dưới mạn tính

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cũng là một trong những nguyên nhân gây tử vong ở người trên 65 tuổi. Đây là một bệnh mạn tính ở phổi đặc trưng bởi tình trạng khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính.

Triệu chứng phổ biến của bệnh COPD là khó thở và ho khạc đờm... Hút thuốc lá, xì gà và hút tẩu thuốc làm tăng nguy cơ tử vong do COPD lên gấp 12 lần so với những người không hút thuốc. COPD cũng có thể dẫn đến ung thư phổi. Ô nhiễm không khí có thể gây nên bệnh phổi.

Viêm phổi nguyên nhân có thể do nhiều loại vi sinh vật, vi khuẩn hoặc virus gây ra. Viêm phổi có thể gây tử vong, tăng cao hơn ở nhóm người cao tuổi. Viêm đường hô hấp dưới cũng là bệnh nhiễm trùng gây tử vong hàng đầu trên thế giới.

Alzheimer

Theo Hiệp hội Alzheimer Mỹ, cứ 9 người trong độ tuổi từ 65 trở lên thì có 1 người mắc bệnh Alzheimer. Mặc dù đây là một bệnh tiến triển và không trực tiếp gây tử vong, nhưng bệnh Alzheimer góp phần cùng với các yếu tố khác làm giảm tuổi thọ của con người hoặc gây ra các biến chứng nguy hiểm khác.

Khi bệnh Alzheimer tiến triển, người bệnh thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát các hoạt động hàng ngày như ăn uống, đi bộ, vệ sinh... Các vấn đề về nhai nuốt ở những người bị Alzheimer có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như viêm phổi và các bệnh viêm đường hô hấp khác.

Bệnh tim mạch bao gồm nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp, suy tim, đột quỵ... là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở cả nam giới và nữ giới.

Bệnh xương khớp

Ước tính rằng 54 triệu người Mỹ trên 50 tuổi bị ảnh hưởng bởi khối lượng xương thấp hay loãng xương, đặt họ vào nguy cơ bị gãy xương và giảm chất lượng cuộc sống. Ước tính đến năm 2020 con số này sẽ tăng lên đến 64,4 triệu người.

Viêm xương khớp làm lớp sụn lót đầu khớp xương bị hao mòn, xương mới có thể được tạo ra làm khớp đau, nhất là khi cử động. Các khớp đầu gối, bàn tay, xương sống, hông là nơi hay bị đau.

Loãng xương là bệnh thường thấy ở phụ nữ khi vào tuổi mãn kinh và ở người cao tuổi cả hai giới. Đây là hậu quả của can xi trong xương bị giảm. Ở phụ nữ, lý do chính yếu là estrogen giảm khi mãn kinh. Nhưng ở cả hai giới, loãng xương có thể do không dùng đủ canxi và vitamin D, hút thuốc lá, uống quá nhiều rượu.

Viêm khớp có lẽ là số một trong những bệnh lý mà những người từ 65 tuổi trở lên hay đối mặt. Trung tâm kiểm soát và phòng bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính rằng viêm khớp ảnh hưởng đến 49,7% số người lớn trên 65 tuổi và có thể dẫn đến đau đi kèm chất lượng cuộc sống thấp đối với một số người cao tuổi.

Bệnh đái tháo đường

Ước tính rằng 25% những người từ 65 tuổi trở lên đang sống chung với bệnh đái tháo đường. Tử vong liên quan đến bệnh đái tháo đường đứng hàng thứ 7 trên thế giới.

Một biến chứng nguy hiểm đến tính mạng của bệnh đái tháo đường là tình trạng toan ceton đái tháo đường. Nhiễm toan ceton thường gặp trong đái tháo đường typ 1 hơn typ 2. Những người mắc bệnh đái tháo đường cũng có nguy cơ mắc phải các biến chứng khác, như nhiễm trùng, đột quỵ và bệnh tim mạch.

Cúm và viêm phổi

Theo CDC, mặc dù bệnh cúm và viêm phổi không phải là bệnh mạn tính, nhưng các bệnh nhiễm trùng này lại là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở những người trên 65 tuổi.

Người cao tuổi chiếm hơn một nửa số ca nhập viện liên quan đến bệnh cúm và hơn 80% số ca tử vong liên quan đến cúm. Các nhà khoa học cho biết, 2 tuần sau khi khỏi bệnh cúm, người bệnh tăng nguy cơ 3-5 lần bị một cơn đau tim. Rủi ro bị đột quỵ cũng tăng 2-3 lần.

Ngoài ra, một số nguy cơ không làm người cao tuổi tử vong nhưng có thể làm giảm tuổi thọ hoặc giảm chất lượng cuộc sống: Ngã, lạm dụng chất gây nghiện (thuốc kê đơn có chất gây nghiện và lạm dụng rượu), trầm cảm.